De N-VA afdeling Edegem organiseerde op zondagvoormiddag 21 februari jl. een aperitiefgesprek rond de problematiek van de radicalisering van jongeren binnen de islam.
Hotel “Ter Elst”, 250 aanwezigen.
Sprekers :
Nadia Sminate (°1980) is burgemeester van Londerzeel, Vlaams Parlementslid en voorzitter van de Commissie voor de bestrijding van de gewelddadige radicalisering. Eerst was ze nog medewerkster op het kabinet van minister Muyters. Haar moeder is een Vlaamse, haar vader een Algerijn.
Koen Metsu (°1980) is burgemeester van Edegem, federaal parlementslid en voorzitter van de tijdelijke commissie Terreurbestrijding.
Guy Van Sande (acteur en schepen in Edegem) trad op als moderator.
Eerst kregen de aanwezigen een kort propagandafilmpje van IS (Islamitische Staat) te zien dat op het internet staat. Het was nog ‘braaf’, want IS heeft ‘hardere scènes’ op het net geplaatst.
Nadia Sminate : “Deze beelden roepen angst op. We worden er iedere dag mee gevoed. Massale vechtpartijen. Dit geeft een diepe angst bij de mensen. We moeten een signaal geven dat er een grens is bereikt. We proberen de veiligheid van de mensen te waarborgen.
De sociale achterstelling van de betrokkenen is niet de oorzaak van de radicalisering. Dit is te simplistisch. We voerden gesprekken met moeders van ex-Syriëstrijders. Ze kwamen uit een normale familie. Het waren pubers die wat op zoek zijn. Er zijn honderden risico-factoren. Voornamelijk vanuit linkse hoek wordt er gezegd ‘we hebben die kinderen niet genoeg kansen gegeven’. Dit is maar al te simplistisch.”
Stereotype van de Syriëstrijder
Koen Metsu : “Een éénduidig profiel is er niet. De gemiddelde leeftijd is 23 jaar. De ouders hebben weinig invloed op hun zoon of dochter. Het is een bijzonder heterogene groep. Vandaag zitten er veel hoogopgeleiden en veel bekeerlingen bij. Sommigen willen tegen de dictatuur van Assad gaan vechten. Anderen hebben een crimineel verleden en willen dit in het kalifaat achter zich laten. Sommigen gaan duidelijk het avontuur opzoeken. Ze weten waarmee ze bezig zijn.”
Hoeveel Syriëstrijders ?
Koen Metsu : “België is de hofleverancier voor het kalifaat met meer dan 500 strijders (man/vrouw). Vandaag vertrekken er nog steeds jongeren naar Syrië. Wel wat minder dan voorheen, van 10 naar 8 en nu gemiddeld 3 per week. Er zijn er 122 teruggekeerd. Ze lopen hier rond. Ze worden opgevolgd. Kunnen een potentieel gevaar inhouden. Niet enkel grootsteden leveren Syriëstrijders, in totaal leverden 93 steden en gemeenten in België Syriëstrijders, waaronder ook één persoon uit Edegem”.
Nadia Sminate : “Er is nog steeds een kloof tussen de autochtonen en de allochtonen. De integratiepolitiek van het verleden heeft volledig gefaald. Nog steeds blijven nieuwkomers samenhokken in een kleine cocon. Dit bevordert de integratie niet. Mijn ouders hebben die kloof persoonlijk gedicht door niet in een getto te gaan wonen maar in het toen nog blanke Londerzeel, ik kreeg een naam die hier normaal is en werd zelfs gedoopt. Veel nieuwkomers doen dit niet. Extremisten maken hier dankbaar gebruik van. Ze willen onze samenleving van binnenuit vernietigen. Er bestaat een ‘wij-’ en een ‘zij-gevoel”. De grens moet tussen ons lopen en de gewelddadige elementen.”
Heeft terrorisme een nieuwe dimensie gekregen ?
Koen Metsu : “Wanneer wordt radicalisering terrorisme ? Er zijn 80 moskeeën in Antwerpen en er is slechts één Nederlandssprekende imam. Islamitische Staat is geen klein groepje. Ze hebben veel hoogopgeleiden in hun rangen. Ze pakken iedereen aan die zich tegen hen verzet. Het toerisme van Egypte, Tunesië en Turkije werd recht in het hart getroffen door aanslagen. De aanslag op Charlie Hebdo begin januari 2015 was nog specifiek gericht op een vijand die de profeet beledigde. De aanslag van 13 november 2015 in Parijs was recht in het hart van de westerse maatschappij, in de uitgaanswereld, willekeurig jonge mensen neerknallen. Voor de islamisten is de vijand iedereen die niet in het kalifaat geloofd.”
Spelen we niet teveel ‘paniekvoetbal’ ?
Koen Metsu : “We konden niet anders na wat gebeurde in Parijs. We zijn nu bezig met enkele grondwetsartikelen te wijzigen. Dit moet gebeuren met een 2/3 de meerderheid. De plooien met Frankrijk zijn glad gestreken. We moeten 30 extra maatregelen in wetgevend werk omzetten.”
Nadia Sminate : “Na Charlie Hebdo hebben we een commissie opgericht in het Vlaams Parlement. Onze gemeenschapsbevoegdheden hierover hebben enkel een preventief luik. Er waren veel hoorzittingen. Er bestaat geen druk-op-de-knop-oplossing. Eén uniform programma van de-radicalisering bestaat niet. Wel een aanpak op maat. Dit is nog niet afgerond. Zo is er nu een hulplijn voor ouders en leerkrachten. Het is een kwestie van lange adem. Telkens moeten we opnieuw studeren.”
Koen Metsu : “We willen de administratieve aanhoudingstermijn verlengen van 24 uur naar 48 uur. Bij daden gelinkt aan terreur moet de onderzoeksrechter nog extra tijd krijgen om eventuele netwerken in kaart te brengen. Dit bestaat reeds in gans Europa. Behalve twee landen waar het nog 24 uur is : Roemenië en België. In Nederland is de administratieve aanhouding mogelijk tot 3 dagen.
Bij huiszoekingen mocht men in het verleden enkel langskomen tussen 5.00u. en 21.00u. Dit was uniek. Het wetsontwerp moet dit aanpassen.
Bij de informatiedoorstroming bestaat er nog niet één databank, te raadplegen door de korpschefs. Internationaal zijn er nog veel hiaten in de informatiedoorstroming.
De sociale media is ook een groot gevaar, vnl. voor “eenzame wolven”. Er bestaat nog geen wetgevend kader om haatsites offline te halen.”
PAUZE – koffie drinken
Vragen uit het publiek
Er komt weinig reactie uit de moslimgemeenschap ?
Koen Metsu : “In 1996 werd de Moslimexecutieve opgericht. Kunnen we nu nog spreken over ‘de moslimgemeenschap’ ? Ze is zeer versnipperd. Ze bestaat uit 17 personen met een Raad van Bestuur, ze zorgt voor de erkenning van de imams en de aanstelling van de islamleerkrachten. Hun werkingsbudget bedraagt 400.000 euro. Er zijn interne twistpunten. In 2015 zijn ze één keer samengekomen.
Er is binnen de Moslimexecutieve een strijd aan de gang tussen conservatieven en progressieven. De discussie gaat over hoe zich aanpassen aan de rechtsstaat. We moeten eerst een niet-werkend orgaan hervormen en dan pas het subsidiëren.”
Heeft de vluchtelingencrisis een invloed op het radicalisme ?
Nadia Sminate : “Dit is een probleem uit het verleden. De snel-Belg-wet is afgeschaft. De afgelopen jaren is er een verbetering. Er is nog veel werk voor de overheid. We zijn gebonden aan Europese regels. Zorg ervoor dat ze inburgeren. We hebben geen andere keuze dan met die mensen aan de slag te gaan.”
Koen Metsu : “60% van de vluchtelingen zijn economische gelukzoekers. Meestal mannen tussen 24 en 39 jaar. Velen betaalden tussen de 5.000 en 7.000 euro om hier te geraken. De doorsnee vluchteling kan dit niet. We moeten hen die hier geen asiel nodig hebben terugsturen naar hun land van herkomst.
In Edegem hebben we een synagoge. Gebouwd na de oorlog. Militairen bewaken hem. We zitten nog steeds in dreigingsniveau drie. De kans bestaat nog steeds op aanslagen. Vroeger bewaakte de politie die synagoge. Maar er is een capaciteitsprobleem. Daarom werd de hulp van het leger ingeroepen. In Edegem is het aantal woninginbraken gedaald met 30%.”
Waarom moeten we terugkeerders nog toelaten tot ons land ?
Koen Metsu : “Het probleem zit bij de dubbele nationaliteit. De Belgische kunnen we snel afnemen. Bij één nationaliteit kan men die niet afnemen. Iemand die nu nog vertrekt naar Syrië weet waarover het gaat. Hiervoor is maar één onthaalpunt : de gevangenis.”
Moeten we ons neerleggen bij een pertinente dreiging ?
Nadia Sminate : “De wantoestanden zullen morgen nog niet verdwenen zijn. Het zal nog jaren duren. We moeten de strijd aangaan. Er is een grens bereikt : tot hier en niet verder.”
Foto’s © Gazet van Hove