De nieuwe ‘machtsgreep’ van Filip Dewinter zet de groeikansen van het VB al direct weer op losse schroeven.
Door Johan Sanctorum – www.doorbraak.be .
De N-VA 8% eraf, het VB 8% erbij : elke huis-, tuin en keukenpoliticoloog ruikt wat in de lucht hangt, namelijk een terugloop van verloren schapen richting het Vlaams Belang. In een artikel van Mark Grammens (Doorbraak, 20/5) wordt de vinger op de zere plek gelegd : na van allerlei electorale walletjes gegeten te hebben, van donkerblauw tot donkerbruin en alles daartussen, gaat de N-VA een Volksuniescenario tegemoet. De Vlaamse Beweging heeft het gehad met deze partij die in ruil voor machtsdeelname aan het Belgisch bestel alle eisen omtrent autonomie in de koelkast stopte.
Maar Grammens waarschuwt ook voor de zwakte binnen het Vlaams Belang zelf : de partij blijft spelen met haar eigen karikatuur, en het aantreden van de piepjonge voorzitter Tom Van Grieken veranderde daar weinig aan. Om maar meteen man en paard te noemen : de schaduw van brulboei Filip Dewinter blijft boven het VB hangen. En die schaduw, die de partij steeds weer isoleerde binnen haar eigen puberale kretologie, werkt nu als een loden deken op de partij die blijkbaar niet in staat is om de Vlaamse beweging met een nieuwe discours aan te spreken. Grammens zegt het zo :
‘De modale geradicaliseerde Vlaming slikt niet noodzakelijk de kreten waarmee VB nu uitpakt, zoals “Islamterreur: terugslaan” of “Staat van Oorlog”. Dit is goed voor politieke kleuters. Wie spreekt na 32 doden nu van oorlog ? De 100.000 slachtoffers van het bombardement op Dresden (1945) keren zich om in hun graf dat ze niet gekregen hebben.’
Uiteraard vormen de aanslagen in Parijs en Brussel, gecombineerd met de mismeesterde Europese asielcrisis, een geschenk uit de hemel voor het VB. Maar door een onvermogen om deze opportuniteiten ook intellectueel te lezen en tactisch te recupereren, blijft de partij hangen in een Dewinteriaans simplisme dat zich meestal beperkt tot moslimbashen, en waardoor zelfs Pegida-aanhangers zich schamen om zich naast deze VB-voorman op straat te vertonen, laat staan om zich met zijn discours te identificeren. Aldus nog Mark Grammens :
“Het is niet het cordon sanitaire dat de partij tot onmacht veroordeelt, maar wel de aarzeling van zovele Vlaamsgezinden om zich te compromitteren met een politiek taalgebruik dat niet tot het Vlaamse erfgoed behoort, en dat de Vlaamse zachtmoedigheid tart.”
Anders gezegd : wat het VB nu qua opiniepeiling wint, is het zo weer kwijt als Filip Dewinter (onlangs nog in het gezelschap van Bashar al-Assad gesignaleerd) uit de hoek komt. En dat heeft hij ook gedaan. Na een verblijf in de woestijn wegens het electorale fiasco van 2014, zelfs geen lid meer van het partijbestuur, heeft hij zopas via de media zijn kandidatuur gesteld voor de Antwerpse burgemeesterssjerp in 2018. Los van elk intern overleg, en zelfs met een onverholen minachting voor de jongere generatie die dacht een aflossing van de wacht te kunnen forceren. Voor voorzitter Van Grieken is dat zonder meer een affront, waar we tot op vandaag trouwens nog geen reactie op hebben genoteerd, evenmin trouwens van enige andere VB-coryfee.
Deze nauwelijks verholen machtsgreep gaat natuurlijk over de persoonlijke carrière van Filip Dewinter, die binnen de partij trouwens altijd een solo-rol heeft gespeeld. De periode 2008-2014, die ik als speechschrijver van voorzitter Bruno Valkeniers van dichtbij kon meemaken, betekende de facto één grote gijzeling van de partij door de figuur van Dewinter en diens persoonlijke agenda, met als triest dieptepunt de feitelijke defenestratie van Marie-Rose Morel, een dame die, los van de ziekte die haar fataal werd, wél over de politieke kwaliteiten én de intellectuele amplitude beschikte om van het VB een echte volkspartij te maken. Dat is ook de reden waarom Dewinter, die haar eerst had binnen gehaald, haar ook weer naar de uitgang dreef, zeker toen Morel op financiële malversaties was uitgekomen rondom de Antwerpse voorman.
Sociale volkspartij ?
Voor de N-VA is de comeback van brokkenpiloot Dewinter dus een geluk bij een ongeluk. Als burgemeester maakt hij geen enkele kans, en zijn optreden zal het VB terugdringen in de rol waar alle andere partijen haar graag zien, namelijk die van hysterisch donkerbruin narrengezelschap.
Moet Bart De Wever zich dan geen zorgen maken ? Ja, natuurlijk wel. Het donkerblauw-Belgicistisch traject van zijn partij heeft zware wonden in het fameuze kostbare weefsel geslagen, en die rekening zal hoe dan ook gepresenteerd worden. De N-VA heeft gekozen voor de status van middenklasse partij, tegen die van volkspartij, en dat maak je niet zomaar goed met een paar oneliners.
Het paniekvoetbal van voormannen als Peter de Roover, die na de ongunstige peiling met ronduit absurde retoriek de meubelen probeerde de redden (“In Vlaanderen kan je niet rechtstreeks voor de PS stemmen. Je kan het wel onrechtstreeks doen door voor het Vlaams Belang te stemmen.”), bewijst dat de schrik er dit keer goed in zit. Wie het VRT-interview met een hakkelende, duidelijk aangeslagen Aalsterse burgemeester Christoph D’Haese zag en aansluitend met enkele modale Ninovieters (waar VB-er Guy D’haeseleer het goede weer maakt), beseft ook dat onder meer de streek van Aalst-Ninove, het land van Daens dus, snakt naar een Vlaamse politieke formatie met een sterker sociaal profiel.
Naarmate de middenklasse afkalft en steeds meer Vlamingen de nadelen ondervinden van het rechts-liberale recept waar Bart De Wever en de zijnen blij blijven zweren, zal ook de N-VA-aanhang afkalven. Er is m.n. een enorme ruimte voor een partij in Vlaanderen die een rechts-identitair verhaal, voldoende intellectueel onderbouwd, weet te combineren met een links-sociaal programma. Het nieuwe Vlaams-nationalisme moet zich daarop enten, met voldoende aandacht ook voor ecologische thema’s rond milieu, levenskwaliteit, duurzaamheid.
Het Vlaams Belang heeft daar ‘genetisch’ wel de aanleg toe, maar het politiek personeel en de ondersteunende opiniemakers ontbreken compleet. Het cordon, dat de partij met woorden bestreed maar eigenlijk zelf steeds weer opzocht en koesterde als een levensverzekering, heeft tot een totale intellectuele bloedarmoede geleid. Dat onderscheidt het VB ook van de zogenaamde Europese zusterpartijen zoals FN, PVV en FPÖ.
De figuur van Filip Dewinter, een demagoog bij uitstek, heeft zich om geen van beide peilers echt bekommerd. Noch het identitair-cultureel verhaal (waarin de relaties met het Christendom, het humanisme en de Verlichting aan bod komen), noch het sociaal geëngageerde luik waarin de partij de ‘kleine man en vrouw’ zou moeten verdedigen. Omdat het in zijn politieke agenda niet past, en omdat hij, laten we eerlijk zijn, daar ook de eruditie noch het empathisch vermogen toe bezit.
Wat overblijft is dan een uitermate defensieve, barse en reactionaire monoloog van de bange blanke man, die vast nog wel een harde Antwerpse kern zal charmeren, doch bij lange niet het groeiende segment ontevreden N-VA-kiezers die nog eerder de Open-VLD, CD&V, SP.A en wie weet misschien de Piratenpartij of de PvdA gelukkig zullen maken.
Als Van Grieken er nu niet in slaagt om het echte exit van Dewinter door te drukken, is het momentum voor zijn partij voorbij en kunnen de anderen opgelucht ademhalen. ‘Ik ben nog maar 53’ laat de VB-topman weten, te jong om op pensioen te gaan. Het politiek bedrijf, het blijft een komisch drama met uitspraken waar je stil van wordt.
Foto’s © Gazet van Hove.