Het was Hans-Christian Ströbele, de peetvader van de Duitse Groenen, die enkele weken geleden de kat de bel aanbond in Die Welt am Sonntag. Hij spreekt van een ongelooflijk niveau van activiteit van de MIT in Duitsland, maar ook in andere landen. Volgens Ströbele zouden sinds de poging tot staatsgreep in Turkije van 15 juli nogal wat Duitsers van Turkse origine door de MIT voortdurend bespioneerd worden en getoetst worden op hun trouw aan Erdogan. Die Welt heeft het tevens over rechtstreekse bedreigingen, intimidatie en actieve rekrutering van informanten.

De MIT wordt geleid door Hakan Fidan, één van de machtigste ambtenaren in Turkije en absolute vertrouweling van de Turkse president Erdogan. Volgens diverse bronnen bij de Turkse inlichtingendiensten lag Fidan aan de basis van het mislukken van de poging tot staatsgreep. De groep militairen die de coup voorbereidde, was aanvankelijk van plan in actie te komen op 16 juli om 3.00 uur ‘s morgens. Op 15 juli om 16.00 uur wisten hoge officieren van de MIT echter al dat een kleine groep militairen de intentie had om een staatsgreep te plegen. Fidan belegde op basis van die informatie onmiddellijk een vergadering met de stafchef van het leger, Hulusi Akar, en de opperbevelhebber van de Turkse landmacht, Salih Zeki Çolak. Naar verluidt werkten zij in amper een halfuur een plan uit om de coup, die zij die nacht verwachtten, een halt toe te roepen. Een belangrijk onderdeel van het plan was het sluiten van alle kazernes, een verbod op militair luchtverkeer en de verplaatsing van alle militaire voertuigen en personeel vanaf 18.00 uur. Dat besluit noopte de coupplegers om de operatie eerder dan gepland van start te laten gaan; op vrijdagavond al, in plaats van in de nacht van vrijdag op zaterdag. Door het vlugge ingrijpen van de MIT hadden zij geen enkele kans en werd de poging tot staatsgreep in geen tijd in de kiem gesmoord.

Informanten

Duitsland beschikt over drie inlichtingendiensten : de buitenlandse inlichtingendienst BND, de militaire MAD en de binnenlandse inlichtingendienst ‘Verfassungsschutz’ met hoofdkwartier te Keulen. Volgens Hans-Christian Ströbele dienen die Duitse inlichtingendiensten en de politie actueel hun relatie met de MIT te herzien. Uit gelekte documenten blijkt namelijk dat de MIT beroep doet op de actieve medewerking van alle Duitse veiligheidsdiensten voor het opsporen en later eventueel uitleveren van Gülen-aanhangers. Dit kan volgens Ströbele helemaal niet. Meewerken met de MIT is volgens hem volstrekt illegaal en strijdig met de Duitse belangen. Ströbele wordt daarbij gesteund door Clemens Binninger, voorzitter van de Duitse toezichtcommissie, en nauwe medewerker van Angela Merkel. Hij dringt aan op een spoedige bespreking van het probleem in de ‘Bundestag’, om te voorkomen dat Duitsland zou beschuldigd worden van rechtstreekse betrokkenheid bij de paranoïde acties van Erdogan in het buitenland.

Op een bevolking van 81 miljoen inwoners telt Duitsland ongeveer 3 miljoen Turken of mensen van Turkse origine. Welt am Sonntag citeert een ‘anonieme politieke bron bij de veiligheidsdiensten’ die spreekt van 6.000 informanten die alleen al in Duitsland de MIT actief zouden helpen. Dit betekent een informant per 500 personen van Turkse origine. ‘De professionele leden van de MIT in Duitsland kunnen door de ‘Verfassungsschutz’ nauwelijks worden opgevolgd omdat zij aan het werk zijn onder de dekmantel van reisbureaus, de Turkse luchtvaartmaatschappij en Turkse banken en ondernemingen’, zegt veiligheidsdeskundige Erich Schmidt-Eenboom. De MIT is volgens hem momenteel in Duitsland meer actief dan de Stasi, de voormalige inlichtingendienst van Oost-Duitsland. En de 6.000 informanten zijn maar al te fier om voor hun inlichtingendienst te kunnen werken, zelfs al worden zij daarvoor nauwelijks vergoed.

Intimidaties

Het gaat niet alleen om het inwinnen van inlichtingen. De Turkse spionnen houden zich ook meer en meer bezig met intimiderende activiteiten en bedreigingen. Ongehoord voor een land dat lid is van de NAVO, klinkt het in Duitsland. Bovendien zou Angela Merkel van de MIT-activiteiten maar al te goed op de hoogte zijn. In het verleden beschikte de MIT reeds over uitgebreide bevoegdheden om haar inlichtingenwerk uit te oefenen, zowel in Turkije als in het buitenland. Zonder enige beperking kon de MIT het leger infiltreren, journalisten ondervragen omtrent perslekken, folteren, en inlichtingen inwinnen in het algemeen. Sinds een wetswijziging, verschenen in het Turkse Staatsblad (T.C.Resmi Gazete nr. 6532) in april 2014, heeft de MIT in Turkije zonder gerechtelijke toelating of bevel toegang tot alle persoonsgegevens bij publieke instellingen, banken en andere organisaties. In de buurt van Ankara zou de inlichtingendienst sinds 2012 een communicatiecentrum beheren, gekend onder het acroniem GES, met mogelijkheid om wereldwijd telefoongesprekken af te luisteren en mail te onderscheppen. Nederlandse Koerden, Alevieten en Gülen-aanhangers zeggen zeker te weten dat ook zij in de gaten worden gehouden. Zoals in België heerst in Nederland op diverse scholen onrust en blijken Gülen-aanhangers slachtoffers te zijn van intimidaties. Kenners menen dat ook elders in Europa provocaties van de MIT aan de orde zijn.

RIRO

in

Foto’s (c) Reporters