Met de Fêtes de Wallonie (derde zondag van september) pas achter de rug, welke indruk lieten die bij u na ?

‘Om eerlijk te zijn, waar moet iemand de moed vandaan halen om feest te vieren als hij ziet dat Wallonië geen budgettair evenwicht weet te bereiken – vandaag heeft men het over een deficit van 640 miljoen euro ! – en dat het op een werkloosheidsgraad van 13,8% blijft kijken ? Met Caterpillar beleven we opnieuw een sociaal drama. Maar dat was te voorzien. We weten al langer dan gisteren dat de verantwoordelijken van die grote internationale groepen zich niet laten leiden door filantropische beslommeringen, maar enkel door de wet van het rendement. Eens zij volop genoten hebben van de gunstmaatregelen, zien zij er geen been in om met de noorderzon te vertrekken. Juist daarom moeten de Waalse leiders inzetten op het dynamisme en de innoverende kracht van de lokale kmo’s, hen de mogelijkheid bieden om te investeren en zo werkgelegenheid te scheppen. Vlaanderen heeft dat goed begrepen. Om verstandige koppen zit Wallonië niet verlegen, noch om gekwalificeerde arbeiders. Waarom zou het niet, met een slagvaardige politieke aanpak, een Sillicon Valley kunnen worden ? Noodlot is hier niet mee gemoeid !’

Is die Waalse feestdag geen gelegenheid om uitdrukking te geven aan de Waalse identiteit ?

‘Elk jaar weer heffen de Waalse leiders hetzelfde refrein aan : we moeten de Waalse identiteit tot uitdrukking brengen, en het Waalse patriottisme aanmoedigen. Maar een identiteit laat zich niet afkondigen, zij moet bevestiging vinden. Kijk naar de jongste sociale barometer van het IWEPS : de Walen voelen zich vooral Belg. Van hen zijn er 93% tegen het verdwijnen van België. Dat is een fundamenteel verschil met Vlaanderen, waar het gevoel sterk aanwezig is dat men tot een gemeenschap behoort, in die mate dat men van een Vlaamse Natie spreekt.’

De zevenentwintigste september is het feest van de Franse Gemeenschap van België.

‘Groot gelijk hebt u met het gebruik van de grondwettelijk erkende benaming. Die benaming schikt me overigens perfect, in die zin dat ik me van cultuur en taal Fransman voel. Ik kan me volledig vinden in wat de Naamse historicus Félix Rousseau schreef : “En nochtans is het Frans vanaf de 13e eeuw als literaire taal overal aanvaard. Dat is het kapitale feit in de geschiedenis van Wallonië. Zonder enige dwang, en met hun volle instemming hebben de Walen zich in de invloedssfeer van Parijs geplaatst, en met een nooit verloochende trouw hebben zij al zeven eeuwen ononderbroken deelgenomen aan de Franse cultuur”.’

Aan Waalse kant gaan steeds meer stemmen op om die Franse Gemeenschap af te schaffen. Paul Magnette, Waals minister-president, heeft verklaard dat zonder onderwijs en cultuur in eigen beheer, Wallonië een soort eunuch was…

‘Die tegenstelling tussen ultra-regionalisten en communautaristen duikt telkens weer op, al meer dan vijfendertig jaar. Wallonië had kunnen doen zoals Vlaanderen : van begin af aan Gewest en Gemeenschap laten samenvallen. De hervormingsgezinde liberalen waren dit gunstig gezind, maar zij stuitten op een weigering van de PS die vreesde haar macht daarbij te zien verwateren. De socialisten behielden liever hun greep op het Gewest.’

Wat voor boodschap zou u willen meegeven aan uw landgenoten ?

‘Jullie voelen je Belg, en jullie zijn sterk gehecht aan België ? Goed en wel, maar dit mag jullie de realiteit niet uit het oog laten verliezen : die van een opdoemende Vlaamse Natie die van plan is op termijn de trossen los te gooien en jullie – om met François Perin in 1981 te spreken – “domweg op jullie eentje Belg te laten zijn”. Maar eens zover zullen jullie wel verplicht zijn om een kant op te gaan. Want een autonoom Wallonië zou jullie in een budgettair onhoudbare toestand doen wegzinken, wat de Brusselaars alvast niet zal aanzetten om met jullie nog een eind weegs te gaan. In 1945 heeft het Waals Nationaal Congres zijn hart laten spreken ten voordele van Frankrijk. Vandaag moet op die weg de rede het overnemen.’

Vertaling Marc Vanfraechem

Foto ©Reporters .