Vuye en Wouters kunnen volgens Bart Laeremans politieke geschiedenis schrijven, door vooral niet een eigen partij op te richten.
door Bart Laeremans
In een opmerkelijke tribune in De Standaard van 23 september waarschuwt politicoloog Bart Maddens voor een exclusieve band tussen de Vlaamse Beweging en het duo Vuye-Wouters. De twee ex-N-VA-parlementsleden spelen met het idee om een nieuwe partij op te richten. Om relevant te blijven zou die partij een harde oppositie moeten voeren tegen de N-VA. Indien de Vlaamse Beweging een al te nauwe band zou creëren met Hendrik Vuye en Veerle Wouters, zou ze de bruggen opblazen naar N-VA en Vlaams Belang, wat uiteraard geen optie is.
Vraag is evenwel of het inderdaad onvermijdelijk is dat Vuye en Wouters kiezen voor de oprichting van een nieuwe partij, zodat we voortaan met drie Vlaams-nationale partijen opgescheept zitten. Ik denk dat deze keuze niet in het belang zou zijn van de Vlamingen, hoe goed Vuye en Wouters het ook zouden menen. Een nieuwe partij uit de grond stampen, kost ongelooflijk veel energie en gaat steevast gepaard met immense moeilijkheden. In het begin trekt zo’n partij immers alle mogelijke malcontenten en obstinate dwarsliggers aan, waarmee je in de politiek geen land kan bezeilen. Bij de N-VA duurde het acht jaar vooraleer de levensvatbaarheid van de partij kon aangetoond worden (Vlaamse verkiezingen 2009), bij het toenmalige Vlaams Blok twaalf jaar (Europese verkiezingen 1989). Vlaanderen heeft de tijd niet om opnieuw jaren te wachten.
Bovendien zal de Vlaamse kiezer een zeer verwarrend politiek landschap aangeboden krijgen, waarbij de formatie van Vuye en anderzijds de N-VA inhoudelijk zeer weinig van elkaar zullen verschillen: beide partijen zullen zich profileren op het confederalisme. Het verschil tussen beide zou vooral op het strategische vlak te zoeken zijn, maar het valt te betwijfelen of de kiezer een boodschap zal hebben aan deze nuances. De kiezer zal vooral een beeld krijgen van drie Vlaamsgezinde partijen die vooral op elkaar focussen. We krijgen dan een rauwe overlevingsstrijd van drie formaties die mekaar voortdurend de strot proberen af te bijten. Vraag is of zo’n scenario extra kiezers zal aantrekken dan wel een pak kiezers zal wegjagen uit het Vlaams-nationale kamp. Het is bovendien verre van zeker dat Vuye en Wouters ook maar één zetel zullen veroveren in Kamer of Vlaams parlement.
Vlaamse Beweging
Maar het kan ook anders. Vuye en Wouters zouden zich kunnen opstellen als de emanatie van de Vlaamse Beweging in de Kamer. Vanuit die functie zouden ze niet alleen een geloofwaardige analyse kunnen maken van hetgeen er allemaal scheefloopt in België. Tegelijk zouden ze de twee Vlaams-nationale partijen bij de les kunnen houden en aanmoedigen om ondubbelzinnig de Vlaamse kaart te trekken. Dit is minder evident dan het lijkt: bij de jongste verkiezingen maakte N-VA haar ‘bocht van Bracke’ en verschoof alle aandacht naar de economische problemen. Vlaams Belang durfde de N-VA hierop niet frontaal aan te pakken en verzuimde een uitgesproken Vlaamse campagne te voeren. Resultaat was dat het communautaire debat achterwege bleef en dat de V-partijen samen een pak lager scoorden dan in 2010.
Wanneer Vuye en Wouters vanuit hun functie als Kamerlid de talloze nadelen en problemen van het Belgisch bestel op een scherpe wijze uit de doeken doen en daarbij man en paard noemen, verplichten zij de anderen uit hun kot te komen en het debat over Vlaanderen vanaf nu opnieuw centraal te plaatsen. Het is daarbij essentieel dat alle scenario’s op tafel komen en dat het confederalisme (en dus het behoud van België) niet als een dogma wordt opgelegd. Confederalisme impliceert in essentie een akkoord met (een meerderheid van) de Franstaligen. De kans is bijzonder groot dat die bereidheid er nooit komt of dat, voor wat extra autonomie, waanzinnige compensaties worden geëist in de vorm van de uitbreiding van Brussel. Daarom moeten eenzijdige stappen van het Vlaams parlement en de volledige Vlaamse onafhankelijkheid als volwaardige alternatieve scenario’s worden aanvaard en uitgewerkt.
Samen de meerderheid
Er mag immers niet worden uitgesloten dat de Vlaamsgezinde partijen op een gegeven moment samen de meerderheid van de zetels veroveren in het Vlaams Parlement. Gezien de evoluties in het buitenland en de steeds kritischer opstelling van de bevolking inzake veiligheid, migratie en Europese Unie, is een gezamenlijke en aanzienlijke vooruitgang van de V-partijen zeker niet denkbeeldig. Beide partijen zouden daarnaar moeten streven, maar dat kan enkel wanneer ze de focus veel meer gaan leggen op de valsheid van de B-partijen.
De huidige politieke situatie, met een sterke N-VA in de regering en een vernieuwd Vlaams Belang in de oppositie, is electoraal gezien helemaal niet zo slecht. Met een doordachte aanpak zouden beide partijen samen een groter deel van het politieke speelveld kunnen veroveren. Maar dan moeten N-VA en Vlaams Belang zich meer gaan richten op het doorprikken van de strategie van de B-partijen in plaats van zich alleen maar te concentreren op elkaar.
Vuye en Wouters kunnen in dit verhaal een zeer belangrijke rol spelen. Hun politieke actie zou veel geloofwaardiger zijn, wanneer zij niet voor eigen rekening zouden rijden, maar enkel het algemeen belang van Vlaanderen zouden dienen. Ik besef maar al te goed dat dit een bijzonder grote opoffering vergt, want dit zou betekenen dat zij vanaf 2019 geen parlementaire toekomst meer hebben. Maar ze krijgen wel de kans om een onuitgegeven en uniek verhaal te schrijven.
Foto’s (c) Gazet van Hove