www.doorbraak.be .

De ‘Svenska Koalition’ heeft bijna de ‘mid term’ bereikt, maar heeft al zware discussies achter de rug. Inderdaad, de opmaak van de begroting 2017 is de zoveelste rel. Buitenlandse waarnemers moeten toch af en toe menen dat Open Vld, N-VA en/of CD&V tot de oppositie behoren. Maar goed, bij het begin van deze Zweedse coalitie werd het nog een kamikazeregering genoemd met een duurtijd van amper enige maanden. Ondertussen zijn we bijna halfweg en stelt zich de vraag: hoe moet het nu verder ?

De begroting 2017

De opmaak en de voorbereiding van de begroting 2017 zijn veel te laat begonnen en nachtelijke weekendgesprekken bieden geen oplossing. Er moet wel een onderscheid worden gemaakt tussen de begroting en de begeleidende maatregelen.

Uiteindelijk heeft men het begrotingsontwerp goedgekeurd en dit zonder ook maar één beslissing te nemen over de conflictdossiers. De begroting 2017 zal onder de drie procent bbp-tekort blijven, maar het evenwicht –nominaal noch structureel – is voor een volgende regering. Europa kan wel zeggen dat we niets doen aan de hoge schuld van 110% bbp. Maar met een blijvend tekort kan dat percentage alleen naar beneden met de verkoop van staatseigendommen. Dan praten we over Proximus, BePost, Belfius … Dat laatste dossier is op zijn beurt ook gerelateerd met het Arco-dossier.

Waarom zouden wij een boete krijgen van de EU ? De Europese Commissie heeft de zwaardere dossiers van Italië, Frankrijk, Portugal, Griekenland e.a. laten passeren en dat zonder een boete op te leggen. Nogal wat partijen gaan uit van deze stelling, namelijk : laat ons onder die drie procent blijven en klaar is kees.

Het is wel merkwaardig dat men een tekort van 11 miljard euro niet krijgt dichtgereden en dat met een overheidsbeslag van liefst 54% van het bbp. Met een bbp van zowat 410 miljard euro zou een dergelijk beslag van 50% een evenwicht te weeg brengen. Een ander opvallend gegeven is dat de drie Vlaamse partijen wel een Vlaamse begroting in evenwicht kunnen maken, doch federaal overhoop liggen. De MR moet nu gaan bemiddelen tussen de N-VA, die de vennootschapstaks naar beneden wil, de Open VLD, die iets wil doen met het vele Vlaamse spaargeld, en het CD&V, die een meerwaardetaks wil invoeren. Deze beleidsmaatregelen vormen de discussie en vooral de invoering van een meerwaardetaks.

Meerwaardetaks

Alles draait vandaag rond de meerwaardetaks van de CD&V. Politiek is dit zeker een dossier dat goed ligt bij de linkervleugel. Maar hiermee gaat deze partij haar verloren gegane burgerlijke vleugel niet herstellen of terugwinnen. Anno 2016 zijn er vijf Europese landen (België, Griekenland, Hongarije, Luxemburg en Tsjechië) die deze taks niet kennen.

Maar ons land kent al vele kapitaalbelastingen (o.a. onroerende voorheffingen) en die hebben reeds een waarde van zowat 10% van het bbp of 40 miljard euro. Hiermee staan we ei zo na aan de top van de desbetreffende Europese hitparade.

Gaat men bij een invoering van een meerwaardetaks het overheidsbeslag verder laten stijgen of gaat dat dan gepaard met een vermindering van andere kapitaaltaksen ?

Enfin, de drie dossiers van de Vlaamse regeringspartijen worden nu doorgeschoven naar een nieuwe studie- en discussieronde. We moeten wel onderstrepen dat de onroerende voorheffing op financiële verrichtingen al naar 30% gaat. Dit is ook een vorm van meerwaardetaks. Maar deze verhoging zal zeker niet gesmaakt worden door de electorale achterban van Open Vld en N-VA.

Alternatieven

De Europese begrotingsregelgeving schrijft voor dat het ontwerp ten laatste op 15 oktober moet overgemaakt worden aan de EU Commissie.

De conflictdossiers hebben een ‘back to the future’-behandeling ondergaan. Want wat zou er politiek mogelijk zijn geweest als er geen akkoord was gevonden over de begroting ?

Ongetwijfeld zijn de interpersoonlijke relaties binnen deze regering zwaar gehavend uit deze grootse ruzie gekomen. Is het een mogelijkheid om personen te vervangen in de regering ? In concreto zou het dan kunnen gaan om vicepremier Kris Peeters. Maar is CD&V bereid iemand te vervangen zonder dat een andere Vlaamse partij dat ook doet ? Het antwoord is néén ! Wel dient men zich de vraag te stellen of de opgebouwde sociaaleconomische band tussen MR en CD&V nog wel dezelfde waarde heeft als vroeger. Deze band zal zeer bepalend zijn bij de verkiezingen van 2019 !

Een andere coalitie is mathematisch en politiek niet haalbaar. Zullen er oppositiepartijen bereid zijn om de rest van legislatuur uit te doen als regeringslid ? Het antwoord is hier evenzeer negatief !

Dan maar de noodrem, namelijk : nieuwe federale verkiezingen. Buiten het Vlaams Belang, Groen en de communisten van de PVDA+ gaan de andere partijen daar geen winst bij halen. Dus is deze regering genoodzaakt door te gaan tot in 2019. Maar tussen heden en die toekomst dient de regering-Michel nog diverse begrotingen op te stellen en begrotingscontroles uit te voeren. Dus het budgettair werk is zeker niet af.

Oktober 2018

Uiteindelijk zal de regering-Michel zwaar op de proef worden gesteld met de lokale verkiezingen van oktober 2018. Hier zijn twee zaken van het grootste politiek belang. Ten eerste, de uitslag van de partijen. Als dat fors afwijkt in vergelijking met 2012, dan gaat de regering nog moeilijke laatste maanden tegemoet. Secundo, de coalities op provinciaal en gemeentelijk vlak. Als daar massaal coalities worden afgesloten die afwijken van de huidige Vlaamse regeringssamenstelling, dan gaan de verkiezingen van 2019 zeker worden vervroegd. Meteen weten we dan ook of deze Zweedse coalitie een mogelijks – deels of geheel – vervolg kan krijgen.

Michel

Deze Zweedse coalitie heeft wel een geluk met een eerste minister van de MR. Want als enige Franstalige partij in de regering zitten de conflicten niet daar, maar tussen de drie Vlaamse partijen. Stel u voor dat er een Vlaamse partij in deze regering de Wetsraat 16 zou bemannen ! Gezien haar positie op het politieke schaakbord komt de MR relatief goed uit deze budgettaire discussie. De problemen en de frustraties zijn immers Vlaams. Maar heel de meegemaakte discussie komt terug, zoals 007 ooit zei : ‘Never say never again’ !

Foto’s : (c) Gazet van Hove