door Sander Carollo – www.doorbraak.be
De economie in transitie : mag het wat meer zijn ?
Het is goed leven in de welvaartstaten die vorige eeuw ontstonden, maar dat leven loopt aan tegen de eindigheid van onze aarde. Denk maar aan klimaatverandering, hongersnood, vluchtelingencrisis, ongelijkheid … Blazen we de planeet zo op of gaan we ecologisch duurzaam te werk met miljarden mensen in armoede ? Volgens Dirk Barrez is dit een vals dilemma. Hij schetst in Transitie een uitweg waarin we omschakelen naar een betrouwbare, stabiele economie met tot tien maal minder broeikasgassen en materiaalgebruik tegen 2050.
Auteur Dirk Barrez was meer dan 20 jaar VRT-journalist. Tegenwoordig is hij hoofdredacteur van PALA.be, een platform dat antwoorden zoekt naar een meer sociale, ecologische en democratische wereld. Barrez is niet aan zijn eerste boek toe. Eerder schreef hij al onder meer Coöperaties. Hoe veroveren we de economie ?, een trilogie over onze globaliserende wereld en De wereld, een gebruiksaanwijzing. Globalisering voor beginners.
Transitie bouwt voort op zijn eerder werk, dat hij in het korte boek (160 pagina’s) gemakshalve wat samenvat. De inleiding en het besluit meegerekend bestaat het uit zes delen. ‘Waar zijn we beland ? Waar moeten we naartoe ? Wat moet er gebeuren en hoe geraken we daar ?’, zijn zowat de kernvragen. Barrez wil, zoals PALA zelf aanhaalt, niet onlogisch dus, naar een ecologische en sociale economie.
Het boek, dat overigens vlot leesbaar is, mede door de vele streamers en tussentitels, maakt al vroeg komaf met een oneindige groei binnen het huidige eindige systeem. Barrez illustreert het met het Rapport van de Club van Rome (1972). Via verzet toont Barrez ook de weg naar verandering. Het boek staat boordevol ideeën en Barrez houdt een groot pleidooi om niet aan de zijlijn te staan. Volgens hem is de transitiebeweging de afgelopen jaren te weinig gehoord. De academische wereld wordt te weinig aangemaand of uitgedaagd om kritische onopgeloste vraagstukken van een antwoord te voorzien. Barrez wil meer onderzoek, maar beseft tegelijk dat de transitie daar niet op kan blijven wachten.
Barrez vindt ook dat de overheid een sterke rol moet spelen in deze overgang. Hij geloof niet in blind vertrouwen in emergentie, dat ‘schurkt dicht aan bij een blind geloof in de markt’, vindt Barrez. Er is dus meer nodig dan louter lokale experimenten en geïsoleerde kleinschaligheid. Hij geeft er enkele voorbeelden van; zulke initiatieven zorgden niet voor een ommekeer. Zo bleek ook uit het overzicht van de genomen initiatieven van de afgelopen vijftig jaar : deze ecologische hervormingen beperkten zich vooral tot microniveau. Meer is dus nodig.