EDEGEM
De historische gidsen van Erfgoed Edegem bestaan tien jaar. In 2006 bouwden zij een model van een kanon uit 1870 na om te tonen aan de bezoekers van het fort tijdens hun rondleidingen. Tien jaar na datum kreeg het kanon – dat vorig jaar werd tentoongesteld in het gemeentehuis – een stevige opknapbeurt.
Het kanon gaat dus al geruime tijd mee en de historische gidsen van Erfgoed Edegem ook. Bij aanvang gekend als fortgidsen van Fort 5, zijn zij sinds 2014 verveld tot de expertisegroep historische gidsen bij de werking van Erfgoed Edegem. Hugo Tant, coördinator van de werkgroep : ‘In 2003 ontstond het idee om met een gidsenwerking te beginnen. Een 60-tal kandidaten volgden een opleiding. De eerste rondleidingen waren een succes, waardoor het aanbod almaar toenam.’
Fort 5 blijft natuurlijk een trekpleister. Vanaf 1860 bouwde de regering rond de stad Antwerpen een verdedigingsgordel waar heel Europa naar opkeek. Deze vestigingsstructuur bestond uit een stadsomwalling en acht forten. Elk onderdeel was een pareltje van top-technologie op het gebied van baksteen- en vestingbouw. Ondertussen is de omwalling verdwenen en blijven enkel de forten over. Fort 5 is een goed bewaarde getuige van deze fortengordel. Een historische en vestingbouwkundige rondleiding duurt anderhalf tot twee uur. Behalve een bezoek aan het imposante binnen-fort kom je ook geheimen te weten van de kruitkamers en kanonkelders.
‘We hebben nog heel wat in de aanbieding : nocturnes, de Sint-Antoniuskerk (waarbij je de crypte bezoekt waarin de koster in de zeventiende eeuw zijn wijn bewaarde), de Garden Citywijk Tuinwijk (een woonwijk in typische cottagestijl die een gedeelte van Elsdonk is), de Basiliek (ingewijd in 1933), de Zomervertellingen, de grot (opgericht door de familie van Aelst in 1884 voor hun zieke dochter), het Oud-gemeentehuis (dat een ceremoniële rol blijft vervullen) en het Hof Ter Linden (sinds 1770 een kasteel met bijgebouwen en een park.’
Het kanon, waarover we het in onze inleiding hadden, moest worden gerestaureerd. ‘We hebben ons beperkt tot een reconstructie van het kanon op ware grootte volgens een plannetje dat we hadden gevonden. Toen het werk was voltooid bleek alles, op één millimeter na, te kloppen. Het kanon, dat nu opnieuw te bewonderen valt in het Fort 5 (ingang Vestinglaan), heeft een stalen loop die iconisch kan draaien en weegt 120 kilogram. De ontmanteling en het opnieuw monteren van het kanon gebeurde in Hangar 23.’
‘Volgend jaar wordt een nieuwe gids opgeleid en in 2018 komt er een funeraire wandeling. De groep Funerair Erfgoed heeft zich al langer toegespitst op het bewaren van graven van historische figuren op de begraafplaats van Edegem. Met hun verhalen brengen zij deze mensen terug tot leven.’
Volgende zaterdag, 17 december 2016 en op 21 januari, 18 februari en 18 maart 2017 (telkens vanaf 20.00 uur) kan je je 100 jaar laten terugvoeren in het Fort. De gidsen vertellen je het verhaal van Commandant André tijdens zijn laatste dagen in Fort 5, vlak voor de overgave van Antwerpen aan het Duitse leger.
(EM)
*Meer info: cultuur@edegem.be en www.edegem.be.
Foto’s (c) Gazet van Hove.