Hoogleraar Bart Maddens, specialist communautaire politiek heeft forse twijfels bij de strategie van N-VA-voorzitter Bart De Wever.
door Bart Maddens – www.doorbraak.be .
De N-VA lijkt zich op communautair vlak weer wat te roeren. Vorige week gaf ‘Objectief V’ na een lange winterslaap een teken van leven. In juni worden er drie studiedagen georganiseerd rond communautaire thema’s.
Bovendien bezorgt de N-VA al haar kaderleden gratis een exemplaar van het boek ‘Onvoltooid Vlaanderen’. Daarin schetst historicus Frank Seberechts de geschiedenis van de Vlaamse natievorming. En die moet, blijkens de titel, nog voltooid worden.
Nieuw nieuws ?
Dat Bart De Wever het boek afsluit met een pleidooi voor confederalisme is vandaag groot nieuws. En dat op zich is eigenlijk merkwaardig. Want de N-VA voorzitter lijkt daarin enkel maar terug te grijpen naar de besluiten van het N-VA-congres van begin 2014.
Daarnaast herhaalt hij bijna letterlijk wat hij in september vorig jaar schreef aan de N-VA leden. Daarmee wou hij de basis-militanten gerust stellen, na de crisis rond Vuye en Wouters. “Wij moeten de Franstaligen uit hun kot lokken”, schreef hij toen al, “Vroeg of laat zal dat lukken, “Misschien niet vandaag. Misschien niet morgen. Maar snel.”
Het huidige beleid is niet rechts genoeg om het linkse Wallonië de omslag naar separatisme te doen maken.
De Wever had ook eerder al laten verstaan dat zijn strategie er een is voor de lange termijn. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat de PS een bocht van 180 graden zal maken richting confederalisme. Maar dat kan veranderen als de N-VA er in 2019 opnieuw in slaagt om de linkse meerderheid in Wallonië buitenspel te zetten, en in 2024 opnieuw. Dan zouden de Walen wel eens even separatistisch kunnen reageren als de Schotten na meer een decennium van neoliberaal beleid onder Thatcher.
Die kans bestaat inderdaad. Maar erg groot lijkt ze toch niet te zijn. Het huidige beleid is niet rechts genoeg om het linkse Wallonië de omslag naar separatisme te doen maken. Daarvoor staan zowel CD&V als MR teveel op de rem.
Het is ook twijfelachtig of die twee partijen in 2019 opnieuw zullen willen meestappen in het kamikaze-avontuur van de regering-Michel, als dat mathematisch al mogelijk zou zijn.
Hoe rebels blijft de N-VA ?
De strategie op lange termijn houdt nog een ander risico in. Partijen evolueren voortdurend. De N-VA van vandaag is al veel minder rebels dan die van 2010. De partij is salonfähiger geworden en is deel gaan uitmaken van het systeem.
Radicale Vlaams-nationalisten zoals Hendrik Vuye en Veerle Wouters worden daardoor afgestoten, meer liberale en burgerlijke politici worden aangetrokken. Als die evolutie nog tien jaar doorgaat, dan zal de N-VA nauwelijks meer gelijken op de radicale Vlaams-nationale partij die ze ooit was.
Hoogstens zal de partij – zoals de Beierse CSU – nog wat regionalistische accenten leggen.
Lange termijn ?
Stel dat de PS in de verre toekomst, na vijftien jaar te hebben gekreund onder een rechts en Vlaams beleid, uiteindelijk overstag gaat en smeekt om confederalisme, dan zal de N-VA (als de partij dan nog zo heet) het misschien wel in Keulen horen donderen.
“Maar jongens toch, waar komen jullie nu mee af ?”, zullen ze dan zeggen. Als partijen beginnen te spreken over de lange termijn, dan moet er altijd een alarmbelletje rinkelen bij de kritische burger. De lange termijn is het kerkhof van de partij-idealen.
Open VLD heeft de radicale ideeën van Verhofstadts burgermanifesten ook nooit formeel afgezworen. Het werd enkel iets “voor de lange termijn”.
Als partijen beginnen te spreken over de lange termijn, dan moet er altijd een alarmbelletje rinkelen bij de kritische burger.
Anderzijds spreken de recente démarches van de N-VA dit (vanuit Vlaamsgezind oogpunt) sombere toekomstbeeld tegen. Met het boek van Frank Seberechts lijkt de partij het signaal te geven aan de achterban dat ze haar Vlaams-nationale wortels toch niet ontgroeid is, alle tegenindicaties ten spijt.
De N-VA blijft het als haar taak zien om de onafgewerkte Vlaamse natie- en staatsvorming te voltooien. De colloquia van juni kunnen een hefboom zijn om het communautaire thema opnieuw op de politieke agenda te plaatsen, in de verre aanloop naar de verkiezingen.
Het zou niet de eerste keer zijn dat de flaminganten op het verkeerde been worden gezet door de partij.
Toch is het zeer de vraag of deze paar vogels echt een Vlaams-nationale lente aankondigen. Het zou niet de eerste keer zijn dat de flaminganten op het verkeerde been worden gezet door de partij. Denk aan de spectaculaire aankondiging van de ‘bocht van Vuye’ begin vorig jaar. Het bleek slechts een schijnbocht te zijn, die finaal op een pijnlijke sisser is uitgedraaid.
Tenzij de vervangers Sander Loones en Matthias Diependaele van de lange windstilte gebruik hebben gemaakt om ‘Objectief V 2.0’ achter te schermen uit te bouwen tot een Vlaams-nationale krachtcentrale die zal zorgen voor een stevige communautaire stroomstoot in de campagnes van 2018 en 2019.
Het kan nog. Maar eerst zien en dan geloven.
Foto’s (c) Gazet van Hove.
Deze bijdrage verscheen eerder op deredactie.be .