Voor het eerst verschijnt politieke biografie van Frans Van Cauwelaert, boegbeeld van de Vlaamse beweging, in één vuistdik boek.
door Sander Carollo – www.doorbraak.be .
Op zondag 28 mei stelt uitgeverij Doorbraak Boeken in het stadhuis van Antwerpen de politieke biografie van Frans Van Cauwelaert (1880-1961) voor. Van allicht de belangrijkste figuur uit de geschiedenis van de Vlaamse beweging verschenen al vijf afzonderlijke biografieën van de hand van Lode Wils en die worden nu gebundeld in een voltallige uitgave.
Nieuw onderzoek
Dit boek van duizend pagina’s wordt dan ook ongetwijfeld het meesterwerk van de 88-jarige Lode Wils, hoogleraar emeritus hedendaagse geschiedenis (KU Leuven). Hij schreef in de periode 1998-2009 al vijf afzonderlijke delen over Frans Van Cauwelaert, maar deze zijn quasi nergens meer verkrijgbaar. Bovendien telt de nieuwe politieke biografie nog een extra deel en maakt Wils een balans van Van Cauwelaerts politieke inbreng. Daarnaast heeft Wils in de nieuwe uitgave zijn eerdere publicaties kunnen verrijken dankzij nieuw studiewerk en informatie uit zijn boek Onverfranst, onverduitst? Flamenpolitik, activisme, frontbeweging (2014).
Genuanceerd beeld
Van Cauwelaert legde een bijzonder groot archief aan. Zo kon Wils onder meer zijn enorme correspondentie bestuderen en ook andere persoons-, verenigings- en officiële archieven. ‘Deze informatie en de pers van destijds maken daardoor heel betrouwbaar onderzoek mogelijk’, meent Wils. Hij corrigeert daarmee het beeld van Van Cauwelaerts tijdsgenoten. ‘Bij hen leefden heel verschillende beelden van Van Cauwelaert, gaande van een verheerlijking door aanhangers, tot verguizing door tegenstanders. In de Vlaams-nationalistische geschiedschrijving, die het activisme en later de collaboratie wilde goedpraten, werd hij karikaturaal voorgesteld. Ik heb daarentegen de beelden van beide zijden weerlegd of stevig genuanceerd.’
De ‘Messias van Vlaanderen’
Van Cauwelaert was in ieder geval geen eendagsvlieg en ging de geschiedenis in als de ‘Messias van Vlaanderen’. Hij was onder meer het Vlaamse gezicht van de katholieke partij, stichtte de krant De Standaard, was burgemeester van Antwerpen, minister en Kamervoorzitter.
Vernederlandsing
Over zijn belangrijkste wapenfeit moet Wils niet lang nadenken. ‘Zijn grootste verwezenlijking is dat Vlaanderen eentalig Nederlands geworden is en niet meer het Frans als bestuurs- en cultuurtaal heeft, zoals het in het groothertogdom Luxemburg nog het geval is.’ Van Cauwelaert drukte de vernederlandsing van het openbaar leven door tegen de koning en het establishment in.
Miroslav Hroch
Antwerps burgemeester en Bart De Wever, die de boekvoorstelling inleidt, heeft bovendien lessen getrokken uit de leer van Van Cauwelaert, meent Wils. ‘De Wever beroept zich op de historicus Miroslav Hroch volgens wie een nationale beweging slechts succes kan hebben als ze zich met sociale bewegingen verbindt. Die verbinding heeft Van Cauwelaert binnen zijn klerikale zuil ook gemaakt en dat verklaart deels zijn successen. Tegelijk zocht hij ook samenwerking met andere partijen.’
Het boek Frans van Cauwelaert. Politieke biografie kan je hier bestellen in de webwinkel van Doorbraak Boeken.
