Steeds vaker wordt de besnijdenis van jonge meisjes die in België wonen, in het buitenland uitgevoerd. “Als we nu doortastend handelen, kunnen we die wrede en onnodige praktijk nog deze eeuw beëindigen”, zegt staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA). Samen met minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) heeft ze alvast het reisadvies aangescherpt voor 24 risicolanden waar die praktijk nog wordt toegepast. Voortaan wordt reizigers naar die landen expliciet duidelijk gemaakt dat België iedereen vervolgt die een genitale verminking op een minderjarige uitvoert, vergemakkelijkt of bevordert, ook als dat buiten de landsgrenzen gebeurt. In haar strijd rekent Demir ook op de steun van de medische wereld : “In tegenstelling tot wat veel artsen geloven, is het melden van genitale verminking geen schending van het beroepsgeheim. Artsen hebben spreekrecht. Ze maken er alleen onvoldoende gebruik van.”
“Vrouwelijke genitale verminking is een onderschat probleem in België en andere EU-landen”, verklaart Demir. “We associëren het met Afrikaanse ontwikkelingslanden, waar het probleem langzaam afneemt, maar het wordt hier vaak gepland en vermoedelijk zelfs uitgevoerd. Naar schatting 4.000 meisjes in dit land zijn in gevaar. Voor meer dan 13.000 vrouwen is het al te laat. Dat zijn voorzichtige cijfers. Gelet op de toestroom van asielzoekers, liggen de reële cijfers bijna zeker hoger. Als overheid dit laten gebeuren, is meer dan laksheid : het is schuldig verzuim.” De strijd tegen vrouwenbesnijdenis maakt dan ook deel uit van een integraal federaal beleid, zoals dat vervat werd in een nationaal actieplan ter bestrijding van alle vormen van gendergerelateerd geweld.
Harde aanpak loont
Voorbeelden uit het buitenland tonen aan dat het opsporen en bestraffen van lokale besnijders een sterk afschrikwekkend effect heeft, zowel op die besnijders als op de ouders. “Maar het aangepaste reisadvies is geen maatregel die alleen maar wil afschrikken. Wel integendeel”, benadrukt staatssecretaris Demir. “Veel ouders die de onzinnigheid van dit gebruik inzien, bezwijken uiteindelijk toch aan de niet aflatende groepsdruk en laten hun dochters verminken. De verwijzing naar de juridische gevolgen in België, geeft hun een argument om voet bij stuk te houden.” De staatssecretaris staat er ook niet om te springen om ouders te veroordelen : “Moeders zijn in de regel zelf slachtoffer geweest van die praktijk. Maar humaan sanctioneren is een vorm van sensibiliseren. Dat zijn wij vandaag verschuldigd aan duizenden meisjes. En aan een veelvoud daarvan, morgen.”
Meldcode voor artsen
Ook voor de medische wereld is een belangrijke rol weggelegd in de strijd tegen vrouwelijke genitale verminking. “Het aantal meldingen van artsen is tot vandaag onaanvaardbaar verwaarloosbaar. Dat moet en kan beter”, vindt Demir. “Ik wil de komende weken, maanden en jaren in debat gaan met de medische wereld. Momenteel werken we aan een meldcode voor artsen : een gids waarbij de wetgeving wordt verduidelijkt, maar ook een aantal stappen worden opgesomd in geval van twijfel. Wie zwijgt ‘omdat het toch te laat is’, brengt immers vaak een jonger zusje in gevaar.”
Foto’s (c) Gazet van Hove