Volgens sommigen leven drie van de vier nieuwkomers in West-Europa op kosten van de decennialang zorgvuldig opgebouwde sociale zekerheid. In Antwerpen bijvoorbeeld zijn de helft van de leefloners allochtone medeburgers. Hoe het ook zij, de verschillende West-Europese landen kreunen onder de toename van de uitgaven, uit berekeningen in Duitsland blijkt het daar te gaan over een meer uitgave van ongeveer 30 miljard euro. Centen die uit de zakken van de Duitse belastingbetaler moeten komen.

Los van de cijfergegevens, want dit is slechts een deelaspect, mag er toch wel gesproken worden van een groeiend verzet in West-Europa tegen de uitholling van de sociale zekerheid. Het wordt duidelijk dat de bovengrens van de solidariteit vanwege de bevolking stilaan wordt bereikt. Historicus en jurist in een privéuniversiteit in Miami, David Abraham, heeft zich gespecialiseerd in immigratie- en staatsburgerrecht. Hij zegt helemaal niet verbaasd te zijn door deze nieuwe conflictlijnen, aldus een uitgebreide bijdrage in het conservatieve Duitse weekblad Junge Freiheit.

Einde 2017 publiceerde deze professor een bijdrage met de titel “Einwanderung im Wohlfahrtsstaat” (inwijking in de welvaartsstaat). “Van de Oeral tot aan de Rocky Mountains” nemen de aanwijzingen toe voor een wedergeboorte van nationale verantwoordingsmechanismen, van “soevereiniteitsgerelateerd welvaartsprotectionisme”, is de conclusie.

De wereldwijde “gerechtigheid”, uitvloeisel van de One-World-ideologie, staat onder druk en wordt door massa’s verliezers in deze maatschappij als angstbeeld waargenomen.

Wat veroorzaken deze migratiestromen ? 

Op deze vraag probeerde professor Abraham, die als neomarxist aan zijn loopbaan begon, een antwoord te vinden. Hij wijst steeds weer in één richting : het neoliberale, geradicaliseerde kapitalisme ontwortelt mensen, omdat ze die als koopwaren behandelt, en die ze dus ook als koopwaren wil verplaatsen als het voor de markt goed uitkomt.

In navolging van sociaal wetenschappers als Charles Tilly, Wolfgang Streeck en wijlen Rolf Pieter Sieferle stelt David Abraham dat globalisering van economie en politiek zowel burgerschap als  democratie schaadt en verzwakt, en het vermogen van de staat vermindert om de verplichtingen tegenover zijn eigen burgers na te komen. Mexico is natuurlijk het meest in het oog springende voorbeeld, waar een politiek van globalisering en ongebreidelde vrijhandel massale ellende en armoede heeft gebracht, en miljoenen Mexicanen illegaal over de grens van de Verenigde Staten doen trekken. Ongeveer één op de drie Salvadorianen leeft vandaag in de VS, 500.000 zelfs alleen al in Los Angeles, om een ander voorbeeld te geven.

Culturele diversiteit op hetzelfde grondgebied = zwakkere sociale cohesie

Centraal staat de vraag bij Abraham naar de gevolgen voor de sociale cohesie van West-Europese nationale staten, waar dus nog mensen leven, die kunnen zeggen dat ze “daar, op die oppervlakte altijd en sinds generaties hebben geleefd”. Aan welke veranderingen worden die maatschappijen onderworpen ?
Voor iedereen met ogen is het duidelijk dat op enkele decennia tijd West-Europa het toneel is geworden van een gecreëerde “etnische en culturele diversiteit”. De door de politieke/culturele/maatschappelijke elites gevraagde en uitgelokte diversiteit, aldus Abraham, brengt de sociale cohesie in gevaar. Het is de sociale cohesie, die solidariteit genereert, de basis van de welvaartsstaat. Een verzwakking die niet zonder gevolgen blijft voor de stabiliteit van sociaal liberale democratieën. Want een van de belangrijkste ideeënbronnen is de gelijkheid. Welnu, als de belofte op meer gelijkheid door herverdeling ten gunste van vreemdelingen en dus ten nadele van de eigen onderdanen steeds minder wordt nagekomen, erodeert de legitimiteit van de democratische welvaartsstaat.

Gemeenschappelijke binding aan een bepaalde kern van principes

Wil West-Europa nog iets redden op termijn, dan zal het terug heel sterk op zoek moeten naar (meer) homogeniteit. Afstamming, in het collectieve bewustzijn omgevormd tot “stamverwantschap” is voor Abraham een niet te overschatten bron van vertrouwen onder mensen. “Als ik de ‘hoeder van mijn broeder’ ben, dan wil ik of op wederkerigheid of op familiale verwantschap kunnen vertrouwen”, in de woorden van de professor. 

De integratie van moslims in Europa, zelfs in West-Europa, wordt een taai beestje, aldus de onderzoeker. Verwijzend naar de studies van de Berlijnse socioloog Ruud Koopman stelt hij dat zij in West-Europa slechts te integreren zijn als ze hun religieuze identiteit prijsgeven, opgeven.

Professor Abraham trekt parallellen met het Amerikaans multicultureel model, een model dat bij multi-cul-lobby’s en progressieve partijen in West-Europa nog steeds veel aanhangers kent. Het is een model dat een mensenbeeld draagt dat gereduceerd is tot louter economie. Het heeft een lager solidariteitsniveau en een eerder pover uitgebouwde welvaartsstaat. Ook in West-Europa zijn we in snel tempo dezelfde weg aan het opgaan, zeker nu alle West-Europese staten, met hun (voorheen) vrij homogene gemeenschap als dragend element in de vestiging van een maatschappelijke solidariteit, deze homogene gemeenschappen in steeds sneller tempo opgeven en aan het inruilen zijn voor superdiversiteit.

Men mag zoveel met termen als inclusief nationalisme, burgernationalisme, enzovoort, schermen, vroeg of laat – en in West-Europa dus eerder laat dan vroeg – komt men toch weer terecht bij de afstammingsfactor en de homogeniteit.

Stilaan worden de fundamentele vragen gesteld, maar durft er nog iemand een antwoord te geven, zonder door de nieuwe soft totalitaire elites te worden neergeslagen ? Diversiteit ondergraaft solidariteit : iedere sociaal ingestelde politicus zou hier toch onmiddellijk in actie moeten komen ?

Peter Logghe in Knooppunt Delta vzw.