Door Pieter-Jan Verstraete – © ’t Pallieterke.
Toen de VMO in 1983 ontbonden werd, was het een totaal andere wereld dan die van 1948, toen de organisatie opgericht werd. Op dat moment hing nog de geladen sfeer van de repressie over Vlaanderen. Tegenstanders trachtten met alle mogelijke middelen, ook en vooral fysisch geweld, een heropleven van het Vlaams-nationalisme in de kiem te smoren.
Sprekers werden het spreken onmogelijk gemaakt. Herdenkingen werden bruusk verstoord, of de zaal was plots niet meer beschikbaar. Bij heel wat Vlaamsgezinden zat de schrik er nog goed in.
Bob Maes
Het was toen dat Bob Maes en enkele gelijkgezinden de Vlaamse Militanten Orde oprichtten. Het gebeurde uit bittere noodzaak. De VMO-militanten maakten het mogelijk dat de nieuwe nationalistische partijen, namelijk de Vlaamse Concentratie en de jonge Volksunie, konden ontstaan en langzaam groeien.
Een lange weg werd afgelegd. De VMO-ers werden toegejuicht, maar ook weggehoond, zelfs door eigen mensen uit de Vlaamse beweging. Denk maar aan de uitspraak van Hugo Schiltz in 1976 : wandluizen. De VMO was bij zowat alle acties op Vlaams gebied betrokken. Als bewakingsdienst voor Volksunie-manifestaties, de Franse preken, de amnestiebeweging, Leuven Vlaams, de Voerwandelingen, Zwartberg, …Acties werden ondernomen tegen de Waalse terreur, onder meer in de Voerstreek, de loketten van Nols in Schaarbeek, de strijd tegen Amada. Zelf ontplooide de VMO enkele ophefmakende operaties zoals Brevier, Delta en Wolfsangel.
Stevige documentatie
Bij haar ontbinding was de VMO geëvolueerd tot een in eerste plaats anticommunistische en rechts-radicale – sommigen zullen beweren ‘fascistische’ – groepering.
Meer dan 35 jaar na het einde van de VMO werd de volledige geschiedenis van deze tegelijk verdienstelijke en omstreden actiegroep te boek gesteld. De Kortrijkzaan Filip Duynslager, die zelf over een stevige en gigantische VMO-documentatie beschikt, komt de verdienste toe dat hij deze geschiedenis en de nasleep ervan te boek stelde. Hij is erin geslaagd deze geschiedenis in al haar aspecten te schetsen. Aandacht is er ook voor de diverse politionele diensten die zich met de VMO bezighielden. Dat was tot nu toe nog niet gebeurd. Naast de eigenlijke historie van de VMO worden de gewezen protagonisten ervan geportreteerd : Wim en Bob Maes, Kamiel Van Damme, Bert Eriksson, Xavier Buisseret, Jef Eggermont, Jef Elbers, Werner Van Steen, …
De tekstinhoud van het boek “VMO! De tanden van de Vlaamse leeuw” is één luik, maar de overweldigend verzorgde en beeldrijke uitgave van het boek is nog een ander, apart te vermelden, luik. Het boek is groots uitgebracht en volledig in vierkleurendruk. Nooit eerder gepubliceerde foto’s, documenten en VMO-uitgaven (affiches, bierviltjes, asbakken…) zijn in het boek opgenomen. Het VMO-archief van Filip Duynslager is ongemeen rijk en vrij, lezers mogen er mee van genieten.
Binnen het Vlaams-nationale lees- en kijkpubliek wensen we het boek een ruime verspreiding toe. Een verrijkende aanwinst voor de Bibliotheek van de Geschiedenis van de Vlaamse Beweging’. Met bibliografie, voetnoten en register.
Filip Duynslager, “VMO! De tanden van de leeuw : opkomst en ondergang van de Vlaamse Militanten Orde, 1948 – 1983”, Kortijk, uitgave in eigen beheer, 2019, 327 blz., prijs 35 euro (exclusief verzendingskosten).
Enkel te bestellen via vlaams.historisch.archief@gmail.com of gsm 0477 / 89.41.19.
Foto’s © Gazet van Hove.
