Net zoals de Sovjetunie destijds bij de kernramp in Tsjernobyl, probeerde de communistische staat China het probleem met het coronavirus eerst weg te moffelen. Cruciale weken gingen voorbij. De vluchten uit Wuhan bleven landen in Noord-Italië. De gevolgen zijn desastreus. Wat eerst een lokaal probleem aan de andere kant van de wereld was, is zo kunnen uitgroeien tot een mondiale crisis zonder voorgaande. Miljoenen besmettingen en tienduizenden doden, en dit is nog maar het begin. Zowat de halve wereldbevolking zit thuis opgesloten bij gebrek aan remedie, laat staan een vaccin.
Na het wegmoffelen, probeert China nu zijn verantwoordelijkheid te ontlopen. Ze hullen zich in onduidelijkheid over de oorsprong van het virus. Ze zetten zelfs internettrollen in om via allerhande fake news (bv. coronavirus komt uit Amerika) tot complete onzin (bv. corona is veroorzaakt door 5G of vaccinaties van Bill Gates) de oorsprong van het coronvirus te verdoezelen. Komt het virus uit een zogenaamde wet market, een onhygiënische dierenmarkt ? Is het ontsnapt uit het Wuhan-lab zoals Nobelprijswinnaar dokter Montagnier beweert (de studie waarop Montagnier zich baseerde werd ingetrokken door de auteurs, nvdr) ? We weten het niet. Wat we wel weten, is dat dit virus ontegensprekelijk uit China komt. Dat de globalisering dit virus in snel tempo tot bij ons gebracht heeft. Dat we voor de meest elementaire beschermingsmiddelen afhankelijk blijken te zijn van China. Hoe zijn we in deze situatie verzeild geraakt ?
Hyperglobalisering
De communistische Sovjetunie stuikte in 1991 definitief in mekaar. Francis Fukuyama sprak van ‘het einde van de geschiedenis’. Het kapitalisme was uit de ideologische strijd als enig overblijvend model gekomen. Via het open maken van de economische markten zouden de liberaal-democratische principes zich over de wereld verspreiden. De natiestaten moesten vervangen worden door internationale instellingen, met de mensenrechten als Heilig Schrift. Hoe vrijer de markt van goederen, kapitaal, diensten, mensen en ideeën, hoe gelukkiger we allemaal zouden worden.
In 1991 was de Sovjetunie de derde wereldeconomie. China was toen een onderontwikkeld land dat niet eens in de top tien van grootste economieën voorkwam. Het communisme in China paste zich aan de nieuwe situatie aan. Het land had een enorme arbeidsmarkt en afzetmarkt. Daarmee verleidde het de westerse landen, die over elkaar struikelden om de opportuniteiten te pakken die China kon bieden.
Waar de westerse landen vanuit het blind geloof in het vrijemarktmodel de economisch-financiële korte termijn nastreefden, volgde China een politiek gedreven langetermijnstrategie. China importeerde kennis, technologie en knowhow uit het westen en exporteerde goedkope producten naar het westen. Dat betekende op zijn beurt nog meer delocalisatie van de maakindustrie naar China. Een vicieuze cirkel waardoor aanvankelijk laag kwalitatieve producten geëxporteerd werden. Maar nu wordt duidelijk dat China ook steeds meer hoogtechnologische producten aflevert. Het resultaat is dat de Chinese economie ondertussen de tweede wereldeconomie geworden is.
China exporteert zijn model
Wat Fukuyama voorspelde — dat China onvermijdelijk een kapitalistische liberale democratie zou worden via deze vrijhandel — kwam echter niet uit. Het omgekeerde is waar. China is nog steeds een communistische dictatuur. Ze gebruikt nu echter moderne technologie om haar bevolking te onderdrukken. China manipuleert de marktwerking en misbruikt de naïviteit in het westen om politieke doelen na te streven. Met oneerlijke concurrentie en dumpingpraktijken maakt het land westerse industrieën doelbewust kapot. Er bestaan bijvoorbeeld geen Europese producenten van zonnepanelen meer. De delocalisatie van de farmaceutische industrie maakt nu duidelijk hoe afhankelijk we van China geworden zijn.
China wil doelbewust strategische infrastructuur in het westen in handen krijgen. De naïeve uitverkoop van Eandis door Geert Bourgeois werd maar op het nippertje vermeden. Maar Charles Michel haalde Alibaba gewillig naar de luchthaven van Luik. Ook Bart De Wever schakelt zich gedwee in de nieuwe zijderoute en economische onderwerping in. Huawei staat ondertussen klaar om ons te ‘helpen’ om het 5G-netwerk uit te rollen waarmee dit Chinees staatsbedrijf kritische informatie over ons kan verzamelen.
We weten wat massa-surveillance in China zelf betekent. Totale staatscontrole. We zagen recent in Hongkong en in de concentratiekampen waar ze de Oeigoeren ‘heropvoeden’ hoe ver China daarmee wil gaan. Wat zou deze Chinese communisten er van weerhouden hetzelfde met ons te doen eenmaal ze de mogelijkheden hebben ? Delocalisering van onze industrie betekent afhankelijk worden. Uitverkopen van strategische infrastructuur en sectoren betekent dat onze vrijheid van handelen beperkt wordt. Het overnemen van concepten over camerabewaking, gezichtsherkenning en burgeridentificatie-apps betekent dat we ons model van burgerlijke vrijheden opgeven. De vraag is niet langer of het westers liberaal-democratische model succesvol geëxporteerd wordt via de vrije markt naar China. De vraag is ondertussen of deze hyperglobalisering van de voorbije dertig jaar niet het importeren van het totalitair Chinees model naar het westen betekent.
Chinese wereldorde ?
Waar China één generatie geleden een onderontwikkeld land was dat niet eens voorkwam in de top tien van de grootste economieën, is het door dertig jaar naïeve hyperglobalisering de tweede grootste economie wereldwijd geworden. Als we deze communistische dictatuur verder laten doen, waar zullen ze staan binnen één generatie? En vooral, hoe zal de wereld er dan uitzien ? Als China niet gestopt wordt, zal het onvermijdelijk de grootste economie ter wereld worden. De geschiedenis leert ons dat economische dominantie zich in politieke, culturele, en niet te vergeten, militaire dominantie vertaalt. Dat is de fundamentele reden waarom Trump al enkele jaren in een handelsconflict met China verwikkeld is. Willen wij terechtkomen in een nieuwe wereldorde bepaald door China ?
Europees antwoord
Na de financiële crisis van 2008 zag China de kans schoon om via de zwakke plekken in Europa voet aan de grond te krijgen. De EU eiste dat Griekenland zijn infrastructuur verkocht om de schulden te dempen. China kocht met plezier de haven van Piraeus op. Maar ook in andere landen zoals Servië, Hongarije en Italië pleegde China vijandige overnames, omdat er voor die landen weinig andere opties restten. Deze tragedie mag zich niet herhalen, uit deze strategische fout moeten we leren.
We hebben geen coronabonds nodig, zoals Verhofstadt voortelt, om gigantische Europese gemeenschappelijke schulden op te bouwen. Wel moeten we een coronataks heffen op Chinese import. We moeten Europa herindustrialiseren en onze afhankelijkheid van globale netwerken reduceren. We moeten strategische sectoren en infrastructuur in eigen handen houden. We moeten afscheid nemen van de naïviteit en de hyperglobalisering. En vooral, na de bankencrisis van 2008 en de immigratiecrisis van 2015, mogen het niet opnieuw de gewone mensen zijn die deze crisis zullen moeten betalen. Dit is een crisis die door China veroorzaakt is, en China zal er wat mij betreft voor moeten betalen.