De uitweg uit de coronacrisis is het verkrijgen van groepsimmuniteit via vaccinatie. Nu de vaccins er eindelijk zijn, verloopt de strategie en uitrol in België toch nog niet zoals verwacht. De sputterende start van de vaccinatie zet opnieuw de politiek en het beleid onder druk. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaan Karl Drabbe en Carl Devos dieper in op de vaccinatiestrategie en het effect op het vertrouwen in de politiek.

De vaccinatiestrategie

Pfizer - Wikipedia

Als de vaccinatie de komende weken en maanden goed verloopt dan zal het slechte begin daarvan vergeten worden, zegt Devos. ‘Maar het loopt nu helemaal niet goed.’ Het problematische is vooral dat de vaccinatiestrategie er zat aan te komen. Al maanden geleden wisten we dat de vaccins er zouden komen en dat er een strategie moest uitgetekend worden. ‘Dat is een grote politieke verantwoordelijkheid van de overheid.’ De sputterende start is een slechte zaak voor de politici die zware inspanningen vragen, vindt Devos. Ondanks het grote overheidsbeslag slagen de overheden er niet in om het vaccinbeleid uit te rollen, benadrukt Drabbe. ‘Ook vandaag wordt er pas beslist hoe de verschillende deelstaten hun beleid op elkaar moeten afstemmen.’ Dat is ruimschoots te laat.

De druk van de publieke opinie wordt groot, waardoor men nu toch het idee heeft om alles sneller te laten gaan. ‘Nederland begint nu pas met vaccineren. Maar kijkend naar de uitrolstrategie gaat het daar toch allemaal wat sneller en efficiënter.’ Nederlanders zullen dus sneller ingeënt zijn dan Belgen, ondanks het feit dat België vroeger begon met vaccineren.

Het ruimere probleem

Devos betreurt vooral dat de politiek zich verstopt achter makkelijke excuses. ‘Corona is in deze opnieuw een vergrootglas voor de structurele problemen die België kent.’ We zijn niet in staat om voldoende snel een vaccinatiebeleid uit te tekenen, en hetzelfde geldt voor andere maatschappelijke problemen. Het klimaatbeleid, de hervorming van pensioenen en fiscaliteit zijn hier voorbeelden van.

Van al die zaken moet dringend werk worden gemaakt maar daar slagen we niet in, zegt Devos. ‘In het sputterende vaccinatiebeleid komen problemen naar voor die niet gelinkt zijn aan de vaccinatie zelf maar aan het beleid in het geheel.’ Ook de toevoer van vaccins aan een land als België zou weleens de achillespees kunnen zijn.

Groepsdenken

De politiek moet haar verantwoordelijkheid dragen en moet tegelijk haar heil halen bij de wetenschap. Er is een soort van groepsdenken ontstaan doordat het coronabeleid al die maanden al wordt bepaald door hetzelfde clubje van personen, zegt Devos. ‘Er is te weinig instroom van andere paradigma’s.’ De coronacommissaris, Pedro Facon die nu wegens ziekte afwezig is, kan eigenlijk op heel weinig mensen een beroep doen. ‘Dat team is niet breed genoeg om een volledige strategie te gaan uitrollen.’ Dat maakt het ook makkelijker voor politici om naar hen te wijzen wanneer het fout loopt, zegt Drabbe.

De kans voor anti-systeempartijen

Antisysteempartijen worden slapend rijk op deze manier en hebben bovendien geleerd dat het niet heel makkelijk is om rond corona oppositie te voeren, zegt Devos. ‘Het is voor antisysteempartijen niet makkelijk om zich op dit thema te profileren, maar eigenlijk hoeven ze dat zelfs niet te doen.’ Indien de economische maatregelen na de coronacrisis zouden tegenvallen, dan zullen de antisysteempartijen daar in 2024 van kunnen profiteren, denkt Devos. Drabbe is niet helemaal overtuigd van het feit dat wat er nu gebeurt nog een rol zal spelen in de verkiezingen van 2024. ‘Het geheugen van de kiezers is kort.’

De blik op de komende maanden

Devos verwacht nog een interessante discussie over de verdeling van het Europese geld voor het relancebeleid. ‘België heeft 5,15 miljard uit het Europees steunfonds gekregen en binnen België zal er nu een discussie volgen over hoe dit geld verdeeld wordt tussen de deelstaten.’ Er moeten criteria gevonden over hoe deze middelen verdeeld worden en dat kan nog tot vervelende politieke situaties leiden, denkt Devos. Daarnaast rijst ook de vraag over hoe deze middelen moeten worden ingezet. ‘Dat kan leiden tot een klassieke links-rechts discussie.’ Volgens Drabbe zal dit opnieuw zorgen voor een communautaire discussie. ‘We zullen opnieuw in de klassieke Belgische politiek terechtkomen.’

Ook de pandemiewet zit er eindelijk aan te komen. Maar volgens sommigen is deze wet veel te ruim en geeft hij carte blanche aan de beleidsmakers. We moeten opletten dat een ruime pandemiewet de deur niet op een kier zet om aan de uitvoerende en rechterlijke macht middelen te geven waar het parlement geen controle meer over heeft, vindt Drabbe. De maatregelen moeten beperkt blijven in de tijd, zegt hij. Devos is bezorgd over de kwaliteit van het parlementair debat en de flexibiliteit die in de pandemiewet naar alle waarschijnlijkheid wordt ingebouwd. ‘De algemene insteek kan mogelijk gevaarlijk zijn.’

Redacteur artikel: Rani De Leeneer .

Foto’s (c) Gazet van Hove .