In een interview op Radio 1 blikte Bart De Wever afgelopen zaterdag vooruit op de verkiezingen van 2024. Een samenwerking met het Vlaams Belang sloot hij opnieuw uit, omdat hij daarvoor “geen enkele opportuniteit” zag. De reacties uit de hoek van het Vlaams Belang lieten uiteraard niet lang op zich wachten.
Als Vlaams-nationalist is het geen pretje om een week voor 11 juli N-VA en Vlaams Belang alweer ruziënd over straat te zien rollen. Uiteraard zou het leuker zijn als de twee partijen eindelijk eens aan één zeel zouden kunnen trekken. Maar de afwijzing van Vlaams Belang door N-VA heeft zijn nut, drie jaar voor de verkiezingen. Een van de redenen daarvoor is dat we vandaag over een heel andere samenwerking tussen de twee partijen spreken dan pakweg tien jaar geleden.
Forza Flandria gisteren en vandaag
Tot enkele jaren geleden ging de discussie over een “Forza Flandria”, een samengaan van alle Vlaams-nationalistische partijen in een kartellijst, over iets heel anders dan waar het vandaag over gaat. Toen moest zo’n kartellijst de krachten electoraal bundelen, om daarna zo zwaar mogelijk te kunnen wegen op de regeringsvorming. We spreken hier over de tijd dat een middelgrote Vlaams-nationalistische partij een kleine over de kiesdrempel moest helpen, om samen als grotere lijst aan de onderhandelingen te kunnen deelnemen.
Kijken we naar de laatste verkiezingsuitslag of de peilingen, dan ziet het beeld er vandaag helemaal anders uit. De grootste partij van Vlaanderen ís een Vlaams-nationalistische partij ! En de tweede grootste… ook, overigens afgetekend groter dan de derde partij van Vlaanderen. Spreken we vandaag over een samenwerking, dan hebben we het over absolute meerderheden in het Vlaams parlement !
Waarom N-VA de boot kan afhouden
Een samenwerking tussen N-VA en Vlaams Belang is dus geen kwestie meer van vechten tegen de kiesdrempel of het verkiezen van een parlementslid extra. (Waarbij we zijdelings toch willen opmerken dat partijen die snel omhoog gaan, ook weer snel naar beneden kunnen gaan, een opmerking aan het adres van beide partijen.) Maar zoals de zaken er vandaag voorstaan hebben ze wel de luxe om ieder apart naar de kiezer te trekken zonder voor ongelukken te hoeven vrezen.
Voor de N-VA komt daar nog een element bij. Als de volgende regionale verkiezingen resulteren in een Vlaams-nationalistische meerderheid in het Vlaams Parlement, kan de N-VA altijd op het Vlaams Belang rekenen als ze zich alsnog in een revolutionair avontuur zou willen storten. Wat dat betreft zit het separatistische Vlaams Belang immers aan een uiteinde van het politieke spectrum, met als naaste buur de N-VA. Ook op een aantal andere politieke punten, zoals bijvoorbeeld migratie, ziet dat beeld er gelijkaardig uit. De kans dat Vlaams Belang een coalitie zou smeden met CD&V en Open Vld om de N-VA de pas af te snijden, kan men gerust nihil noemen. Idem dito dat CD&V of Open Vld tot zo’n coalitie zouden willen toetreden.
Waarom N-VA de boot moet afhouden
Maar net zoals de N-VA het zich kan veroorloven een samenwerking met het Vlaams Belang af te wijzen, kan ze het zich ook niet veroorloven zo’n samenwerking nu reeds in het vooruitzicht te stellen. En daar zijn meerdere redenen voor.
Zo zijn er de N-VA-kiezers die op de Vlaams-nationalistische N-VA stemmen, omdat ze het met de beste wil van de wereld nooit zullen kunnen opbrengen voor het Vlaams Belang te stemmen. Tactisch is het zeker geen nadeel dat zij een Vlaams-nationalistische stem kunnen blijven uitbrengen, in plaats van zich nu reeds te moeten afkeren van de toekomstige coalitiepartner van het Vlaams Belang.
Maar je hebt ook niet veel fantasie nodig om je de reacties van de andere politieke partijen voor te stellen, om over de media nog maar te zwijgen, indien Bart De Wever zich nu reeds positief zou uitlaten over een Vlaams Belang–N-VA-coalitie. Regionaal ben je dan meteen tot zo’n coalitie veroordeeld, en dan nog wel volledig op de voorwaarden van het Vlaams Belang. Maar federaal ben je finaal uitgespeeld, een ramp voor wie een Catalaans scenario probeert te vermijden. Dan kan Bart De Wever dus even goed de boeken dichtdoen, en een fusie met het Vlaams Belang aanvragen, tenzij hij zou denken in z’n eentje een absolute meerderheid te kunnen behalen.
Vlaams Belang economisch extreem-links ?
Cynisch kan men zeggen dat beide partijen afgelopen weekeinde nog maar eens voortreffelijk hun rol hebben kunnen spelen. Daarbij deden ze ongetwijfeld een goede zaak bij hun eigen achterban. Maar mogen we toch één slecht punt uitdelen ? Vlaams Belang als sociaal-economisch extreem-links omschrijven was onnodig, en bovendien incorrect. Ook bij de N-VA-achterban kwam dat waarschijnlijk als een valse noot over. Voor de toekomst kan Bart De Wever die opmerking toch maar beter van zijn debatfiche schrappen.
Foto’s (c) Gazet van Hove.