‘Het verschil tussen een politiek journalist en een theater-recensent is bij momenten miniem : beiden beoordelen een toneelstuk. Politiek is, net als echt theater, doorspekt met emoties, diepere verborgen verlangens, onverwachte plotwendingen, lessen in moraliteit. Het verschil zit hem in twee elementen. Ten eerste zijn bij professioneel toneel de acteurs doorgaans een pak beter dan in de Wetstraat. Maar vooral : in de politiek staat veel meer op het spel dan enkel vermaak, de studie van de condition humaine of een rondje breed filosoferen.
Politici hebben de macht om het dagelijks leven van mensen fundamenteel te beïnvloeden. Als de coronacrisis iets heeft aangetoond, is het hoeveel impact politieke beslissingen hebben op de realiteit van elke dag en op de vrijheid van burgers.
Dit is het verhaal van een stuurloos land dat 18 maanden geen regering had die naam waardig, midden in een pandemie. Het leest als een brutaal relaas en bevat een pak weinig fraaie momenten.’
Onmacht en ongeloof
Bovenstaande paragraaf is het veelbelovend voorwoord en geeft meteen aan wat het belang is van dit boek.
Wetstraatanalist Wouter Verschelden schreef het vanuit een gevoel van onmacht en tegelijk ongeloof, vermoed ik. De titel is veelzeggend : De doodgravers van België.
Het resultaat is een blik achter de schermen, in de politieke machinekamer van dit land. En het is onthullend…
‘Het Belgische compromis’ is niet voor niets een internationaal bekend concept, waarbij altijd een oplossing wordt gezocht door te praten en te onderhandelen. Dat levert misschien soms weinige elegante oplossingen op, maar het gebeurt vreedzaam en democratisch.
‘De realiteit is minder rooskleurig’, schrijft Verschelden. ‘Er zijn grote breuklijnen, het systeem zelf functioneert nog nauwelijks op het hoogste niveau. De laatste tien jaar kende het land verschillende langgerekte periodes waarin de regering in lopende zaken moest aanblijven, omdat maar geen nieuwe volwaardige meerderheid gevonden werd. De afgelopen twee jaar kwamen daar nog experimenten met minderheidskabinetten bovenop, een compleet onstabiele en voor België onuitgegeven constructie.
België haalde in 2010 al een bedenkelijk wereldrecord : 541 dagen zonder een werkende regering op het hoogste niveau.’ (p.10) Hoe dat allemaal in zijn werk gaat – let op de onvermijdelijke plotwendingen – leest u in dit onthullend boek. Van bij het verschijnen vorige week meteen ‘talk of the town’. En zeker in de Wetstraat ligt het op ieders tong !
Chanteerbaar ?
Zeker nu blijkt dat de regeringsformatie vertraagd werd door een pikant verhaal over Alexander De Croo en zijn whatsapp conversaties met een pornosterretje. ‘Ben je chanteerbaar’, vroeg Rutten hem, ‘kunnen ze je raken ?’ De Croo antwoordde : ‘dat kan ik niet garanderen.’
Doorbraakcolumnist Siegfried Bracke vond het vorige week op Doorbraak ‘bijzonder merkwaardig dat we (…) over de Italiaanse pornoster nog geen woord hebben vernomen in onze vaderlandse media ? Of volstaat het dat de grote baas van een uitgeversgroep beslist dat het bloot uit de Laars niet in het nieuws komt ? En legt die baas meteen ook andere persorganen, inclusief de openbare omroep, stil ?
Zo geeft De doodgravers van België ook aan hoe de klassieke mainstream media, die zich ooit de waakhond van de democratie noemden, ingekapseld zitten in het beleid en falen in een kritische bejegening van de politiek. De succesvolle verkoop van het boek – ondanks het veelal doodzwijgen in de vaderlandse pers – duidt erop dat de wakkere burger klassieke media niet langer nodig heeft om geïnformeerd te worden.
Op de schop
Siegfried Bracke wijdde er op Doorbraak ten gronde nog een tweede stuk aan. ‘Hoofdfiguren in heel die regeringsvorming zijn Dewever en Magnette, schrijft Bracke, ze zijn elkaars beste vijand. Beiden doen geregeld uitspraken die staan als een huis.
De Wever : ‘We willen dit land laten voortbestaan, maar alleen als we het samen op orde zetten.’ Magnette : ‘Ik begrijp dat de Vlamingen het beu zijn te betalen voor de anderen, die zich niet verbeteren.’
En ze zijn het volgens Bracke roerend eens : ‘België zoals het nu bestaat moet op de schop’.
Bij Verschelden leer je echter dat politiek helaas meer te maken heeft met blokkeren en saboteren dan met repareren.
‘De doodgravers van België’ is zowat verplichte lectuur voor eenieder die de Belgisch politiek volgt en wil begrijpen.
Verkrijgbaar in onze online boekhandel als ons Boek van de Week.
(Het boek is in 2de druk leverbaar vanaf 23/7/21).
Foto’s (c) Gazet van Hove.