Als Maingain de passie preekt …

Misschien wordt het toch wel tijd dat de Vlaamse partijen eens overleggen wat ze van zin zijn met Brussel. Aan Franstalige kant denken ze daarover al volop na. Of liever : daar is het aandachtspunt Brussel nooit weg. Niet dat dit leidt tot baanbrekende en gedurfde plannen voor de toekomst van de hoofdstad. Eigenlijk zegt men daar dat er niets moet veranderen. Een soort conservatieve vooruitziendheid.

Communautair plan Maingain

Dat blijkt weer uit wat Olivier Maingain (Défi) donderdag meldde in Le Soir. François De Smet, voorzitter van zijn partij, heeft hem gevraagd een communautair plan uit te werken met het oog op de onvermijdelijke zevende staatshervorming.

Met slechts één zetel in het federale parlement stelt Défi natuurlijk niet veel voor. Maar in Brussel maakt de partij deel uit van de gewestelijke regering. En is ze nog steeds een belangrijke speler. Bovendien geniet Maingain in Franstalige kringen genoeg aanzien opdat de Vlaamse partijen maar beter zijn voorstellen in het achterhoofd houden als ze zelf ooit eens beginnen een tegenvoorstel uit te werken.

Union Francophone

Maingain vertrekt enigszins voorspelbaar van een oproep tot Franstalige eenheid, een gevoelig punt waaraan politici aan de andere kant van de taalgrens moeilijk kunnen weerstaan. Daar verwijten ze Vlamingen gemakkelijk nationalistische neigingen. Maar als het er op aankomt, sluiten Franstaligen gemakkelijk fronten die louter op een gemeenschappelijke taal gebaseerd zijn. En die dus eigenlijk nationalistisch zijn. Denk maar aan de kartellijsten van de Unité des Francophones in de Vlaamse Rand.

Die francofone eenheid wil Défi ten alle koste vrijwaren. Daarom is Maingain tegen een België met vier gewesten. Omdat dit Wallonië en Brussel verdeelt en de macht van de gemeenschappen afbouwt. Hij wil die net versterken, met de Fédération Wallonie-Bruxelles (FWB) als solidaire verdediger van de Franstalige belangen. ‘België kan alleen federaal bestaan’, verduidelijkt voorzitter De Smet. Hij gelooft dat een staatsstructuur met vier gewesten onvermijdelijk tot confederalisme zal leiden, waarbij Brussel geplet zal zitten tussen de twee groten, Vlaanderen en Wallonië.

Schoolgebouwen

Maingain en De Smet doen een origineel voorstel om iets te doen aan de catastrofale toestand van de financiën van de FWB. Het beheer van de schoolgebouwen, een bepaald dure aangelegenheid, moet naar de gewesten. Dat het Défi-voorstel geen rekening houdt met het feit dat de budgetten van zowel Wallonië en Brussel ook diep in het rood zitten, is toch wel merkwaardig. Het zegt ook iets over de lichtzinnige manier waarmee politici in deze tijden met publiek geld blijven omgaan.

Besparen door afschaffing van de Senaat bijvoorbeeld, is er voor Défi ook niet bij. Integendeel : Maingain wil die zelfs revitaliseren met rechtstreeks verkozen leden, waaronder een groep door loterij aangeduide burgers die zo een reële invloed op de politiek zouden krijgen. Dit lijkt meer op een zoveelste poging om een overbodig geworden instelling in leven te houden.

Brusselse Vlamingen

Belangrijker voor Vlamingen is wat Maingain te zeggen heeft over Brussel. Als een perfecte Jezuïet stelt hij eerst dat hij niet wil raken aan de garanties voor de Vlamingen. Om dan meteen te pleiten voor het afschaffen van de eentalige lijsten en taalgroepen in het Brussels Parlement. Voor de gegarandeerde vertegenwoordiging van de Vlamingen is ook geen plaats in de toekomstvisie van Maingain. Die zorgvuldig uitgebouwde evenwichten kunnen allemaal de schop op voor hem.

In naam van de gelijkheid onder Brusselse burgers moeten Franstalige en Nederlandstalige stemmen evenveel wegen. Vanuit dat zelfde respect voor het one man one vote-principe zouden Vlamingen net zo goed de pariteit van de federale regering in vraag kunnen stellen. Het is te hopen dat de Vlaamse onderhandelaars het lef zullen hebben dit te doen, mochten de ideeën van Maingain ooit opduiken op een nachtelijke vergadering over de zevende staatshervorming.

Kaartenhuis

Want Maingain wil het Brusselse kaartenhuis ten nadele van de Vlamingen danig door elkaar schudden. Maar zelf ziet hij geen reden voor enige toegeving aan Franstalige kant. Want aan de macht van de gemeenten mag in geen geval getornd worden, stelt Maingain, die zelf burgemeester is in een van de negentien Brusselse gemeenten, Sint-Lambrechts-Woluwe. Van een fusie van gemeenten wil hij niet horen, noch van elk voorstel dat hun autonomie aantast. Misschien zou de samenwerking met het Gewest geoptimaliseerd moeten worden, dat wel, maar niet één concreet voorstel heeft Défi daarover te melden.

In het Brussels Gewest à part entière van Maingain worden de gemeenschapscommissies afgeschaft en hun bevoegdheden naar de FWB en Vlaanderen overgebracht. Dat is een verregaande ingreep in de manier waarop de Vlaamse Gemeenschapscommissie zelf de Vlaamse belangen in Brussel behartigt. Van Maingain, die op communautair vlak altijd radicale en franskiljonse voorstellen heeft verdedigd, hoeft een dergelijk voorstel niet te verbazen.

Van gemeenten naar districten

Maar dat is geen reden om de impact van zijn ideeën te onderschatten. Het is van het grootste belang dat de Vlaamse partijen met hun opvattingen over Brussel eindelijk naar buiten komen. Misschien dient zich een historische kans aan om gezien de rampzalige financiële toestand van Brussel, Wallonië en de FWB een efficiëntere structuur voor Brussel op de onderhandelingstafel te leggen, waarbij de gemeenten veranderen in districten die hiërarchisch ondergeschikt zouden zijn aan de gewestregering.

Net zoals er in Parijs twintig arrondissementen zijn met daarboven het stadsbestuur en madame la maire Anne Hidalgo. Het Franstalige politiek verzet tegen elke vereenvoudiging is enkel ingegeven door eigenbelang. De democratie zou niet aangetast worden als het astronomisch hoge aantal politieke mandaten in Brussel, niet veel minder dan duizend, zou afgeslankt worden.

Nu heeft men de gênante indruk dat de Vlaamse partijvoorzitters hetzelfde doen als wat hun confrater Conner Rousseau (Vooruit) begin dit jaar openlijk toegaf : dat hij over Brussel nog niet had nagedacht. Dat moet de Franstaligen als muziek in de oren klinken. Met dergelijke Vlaamse onderhandelaars hebben ze bij een komende staatshervorming niet veel te vrezen…