door Angélique Vanderstraeten in ’t Pallieterke .
Het is in woelige economische tijden steevast een vaak gehoorde voorspelling aan het begin van het politieke zomerreces: in het najaar komen er sociaaleconomische spanningen aan die de federale regering onder druk zetten. En inderdaad, de Vivaldi-coalitie staat geen rustige herfst te wachten wanneer de inflatie hoog blijft, de kostprijs van de pensioenhervorming en de kernuitstap berekend wordt en de begroting 2023 plus de fiscale hervorming op tafel komen.
“Geen tweede keer.” Dat was de reactie van de Franstalige vleugel van de socialistische vakbond ABVV toen de federale regering dit voorjaar een aantal steunmaatregelen bekend maakte om de energiefactuur bij de burgers te doen dalen, maar dat daarbij geen extra koopkrachtmaatregelen werden bedongen via de piste van vrijere loononderhandelingen in de bedrijven. De door de regering-Michel ingevoerde stringente wet op de loonnorm, die bepaalt dat de lonen hier niet sterker mogen stijgen dan in de buurlanden, bleef onaangetast. De Franstalige linkerzijde beschouwde dat als een nederlaag.
Vandaar ook dat PS-voorzitter Paul Magnette tijdens de discussies over het pensioenplan felle druk uitoefende op zijn federale ministers. De partij mocht hier niet teveel toegeven. En uiteindelijk kwam er een zeer mager pensioenakkoord waarmee de PS kon uitpakken. Men had allerlei verstrengingen tegengehouden, was de boodschap. En er is geen sprake van besparingen in de pensioenen. Al moet gezegd dat het invoeren van een loopbaan van 20 effectief gewerkte jaren voor een minimumpensioen zeker geen socialistische zege is. In de communicatie rond het pensioenakkoord raakte dit wat ondergesneeuwd, maar eigenlijk hebben de liberalen hier een kleine trofee veroverd.
In elk geval : dit was een soort van akkoord, noodzakelijk om de rust in de Wetstraat te doen terugkeren. Dat eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) daarna nog een deal sloot met Engie (eerder een intentieverklaring) over het verlengd openhouden van de gascentrales, was mooi meegenomen.
De realiteit is wel dat hiermee, zoals zo vaak voorspeld, enkel tijd is gekocht. Het najaar zal op economisch vlak zeer heet worden voor Vivaldi. De vakbonden hebben al duidelijk gemaakt dat er ‘iets’ extra’s moet komen om de koopkracht te versterken. Van zodra de temperatuur begint te dalen en men de verwarming opzet, zal deze roep steeds luider klinken. Een zoveelste rondje syndicale acties is niet uitgesloten.
Ook pensioenen nog niet ontmijnd
Ook het pensioendossier is nog niet ontmijnd. Het klinkt absurd, maar de kost van het pensioenakkoord moet nog berekend worden door het Planbureau. Net als de factuur van de verlenging van de kerncentrales. Men kan dat vanuit Vivaldi natuurlijk weglachen zoals de voorbije jaren is gebeurd, maar het verschil is dat er in het najaar een begrotingsopmaak zit aan te komen. De Europese Commissie heeft lange tijd weggekeken van de precaire Belgische overheidsfinanciën, maar dit kan en zal niet blijven duren. Een clash binnen de federale regering dient zich hier wel degelijk aan.
De Franstalige krant La Libre Belgique zag het vorige week juist : ook al domineren de socialisten en groenen deze regering, ze vinden dat ze toch nog wat meer mogen binnenhalen. En dan zitten we wat de PS betreft bij de koopkrachtmaatregelen. De groenen zouden naar eigen zeggen recht hebben op een compensatie voor het open houden van de kerncentrales. Hoe ? Via extra overheidsgeld voor het beheer van het nucleaire afval. Geld dat er eigenlijk niet is. Dat zal voor gedoe zorgen in de Wetstraat.
En dan komt cd&v nog om de hoek kijken via het fiscaal hervormingsplan van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Slim gelanceerd in de media via een slimme communicatie : de lasten op arbeid zullen worden verlaagd, als het van de christendemocraten afhangt. Het is al bijna hun volgende verkiezingsslogan. Dat de fiscale druk als compensatie elders zal stijgen, blijkt in deze een detail. Het is duidelijk dat cd&v hier nog een of andere trofee wil binnenhalen, wat de andere partijen niet meer hadden verwacht. Ook dat zal spanningen veroorzaken binnen Vivaldi.
Foto’s (c) Gazet van Hove.