door Filip Van Laenen in ’t Pallieterke .
De resultaten van de jaarlijkse peiling van De Standaard en VRT kwamen bij de Vivaldi-partijen ongetwijfeld als een koude douche aan. Open Vld en cd&v zakken opnieuw onder de tien procent, terwijl Groen richting de kiesdrempel van vijf procent wegglijdt. Zelfs de winst van zes procent die Vooruit boekt tegenover de verkiezingen van 2019 kan de meubelen niet redden voor de federale coalitie. Maar vooral in het Vlaams Parlement wordt het volgend jaar moeilijk zoeken naar een meerderheid.
Eigenlijk is dit de eerste peiling sedert 2019 die strookt met onze verwachtingen over hoe een federale Vivaldi-regering in combinatie met een Vlaamse ‘Zweedse’ regering het partijpolitieke landschap in Vlaanderen zou hertekenen. Om te beginnen : winst voor Vlaams Belang, dat op alle niveaus voluit in de oppositie gaat. Daarna het reeds vermelde verlies voor Open Vld, cd&v en Groen, dat voor alle drie trouwens ook existentiële vragen doet rijzen. Ook de N-VA lijdt verlies, maar kan de schade beperken. Aan de linkerzijde zat de PVDA in Vlaanderen nooit eerder zo dicht bij de tien procent als in deze peiling. Het enige resultaat dat we drie jaar geleden niet zouden durven voorspeld hebben, is de aanzienlijke winst van Vooruit.
Zes procent winst voor Vlaams Belang en Vooruit
Het verschil bedraagt dan wel niet meer dan een tiende van een procentpunt, maar het volstaat wel opdat Vooruit zich de grootste winnaar van deze peiling mag noemen. Dat is indrukwekkend voor een partij die deel uitmaakt van een kwakkelende federale regering. Anderzijds is het niet verwonderlijk dat een linkse partij het goed doet in economisch onzekere tijden. Maar waarschijnlijk is het toch vooral dankzij de partijvoorzitter dat de socialisten in Vlaanderen stevig op winst staan. Met af en toe een ‘flinkse’ uitspraak slaagt hij erin kiezers aan zich te binden. Soms zou je zelfs gaan denken dat de partij ook federaal in de oppositie zit.
Conner Rousseau heeft natuurlijk wel het voordeel dat hij de media mee heeft, ook al vallen net die flinkse uitspraken niet altijd in even goede aarde bij de verschillende nieuwsredacties. Een partij als het Vlaams Belang heeft die luxe niet, maar heeft ze in de huidige omstandigheden ook niet nodig. Uit de rest van het onderzoek blijkt immers dat het Vlaams Belang er ondanks de mediaboycot toch in slaagt haar kiezers te bereiken, maar dan wel via de sociale media. Het zou ons niet verbazen als de komende weken opnieuw enkele oproepen volgen om de mogelijkheden van de politieke partijen om op sociale media in te zetten wettelijk aan banden te leggen.
V-meerderheid onwaarschijnlijk
Vlaams Belang maakt een winst van zes procentpunten, terwijl N-VA er vier en een half verliest. Samen is dat nog altijd een kleine winst voor de V-partijen, maar een meerderheid in zetels in het Vlaams Parlement blijft eerder onwaarschijnlijk. Doch de reacties op de peiling uit de hoek van de N-VA verraden dat de partij er toch voor bevreesd is dat de Vlaamse kiezer in juni van volgend jaar een zwart-gele meerderheid naar het Vlaams Parlement stuurt. Op zaterdag schoof Theo Francken de lat voor een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring alvast op naar een tweederdemeerderheid, maar we denken toch dat de partij met een ernstig intern probleem te kampen zou krijgen als ze nog liever met Groen dan met Vlaams Belang in zee zou willen gaan. Merk op dat zonder Vlaams Belang al snel vier partijen nodig zullen zijn om een meerderheid te vormen in het Vlaams Parlement.
Laten we trouwens eens onderstrepen dat dit een peiling van De Standaard en de VRT is, die niet bepaald de grootste vrienden van de N-VA of het Vlaams Belang zijn. Zelfs in deze peiling haalt Vlaams Belang een kwart van de stemmen en de N-VA nog steeds ruim een vijfde. In De Standaard werden de twee partijen dan wel denigrerend weggezet als twee communicerende vaten, hun groei over de laatste decennia kan niet anders dan spectaculair genoemd worden. Op basis van hetzelfde onderzoek was men bij de VRT dan weer verheugd te kunnen vaststellen dat Vooruit ook kiezers van N-VA en zelfs Vlaams Belang weet aan te trekken. De ene ziet dus communicerende vaten, de andere zelfs lekkende vaten, maar in werkelijkheid worden ze samen vooral groter.
Kiesdrempel wenkt voor Groen
Voor Sammy Mahdi is de peiling opnieuw slecht nieuws, maar we denken toch dat de resultaten nog een tikkeltje harder aankwamen bij zijn collega Egbert Lachaert. O ja, in het Europees Parlement is de liberale zetel voorlopig nog niet in gevaar, maar we denken er toch het onze over dat Guy Verhofstadt net nu aankondigt volgend jaar met de politiek te stoppen.
Maar het is vooral Groen dat in de hoek zit waar de klappen vallen. Bij het afscheid van Barbara Creemers viel al te horen dat men de kop van de Limburgse Groen-lijst als een strijdplaats beschouwt. Maar in nogal wat kieskringen, en dan vooral de federale kieskringen, ligt de effectieve kiesdrempel hoger dan de wettelijke van vijf procent.
foto’s (c) Gazet van Hove.