De trein is altijd een beetje misprijzen
Een affichecampagne, veel meer lijkt NMBS voorlopig niet te doen aan het toenemende geweld tegen haar mensen. foto : ©NMBS .
NIEUWS – door Wannes Bok – www.doorbraak.be .
‘Ik wilde met een kei zijn schedel inslaan.’ Dat zei een 23-jarige vrouw uit Komen tijdens haar verhoor nadat ze samen met een 24-jarige jongeman uit Moeskroen een onderstationschef in Kortrijk zwaar toetakelde. Ook gisteren nog, werd een treinconducteur slachtoffer van geweld. En de NMBS ? Die reageert bijna lachwekkend.
Het is 28 april 2023. Een treinreiziger spreekt een 45-jarige onderstationschef aan omdat een Waals koppel overlast veroorzaakt in de trein. Hij gaat kijken, vindt de luidruchtige 24-jarige man en de 23-jarige vrouw in eerste klasse en vraagt naar hun kaartjes. Die blijken ze niet te hebben, waarop de chef aan het koppel vraagt om een kaartje te kopen of de trein te verlaten. De jongelingen kiezen voor de tweede optie, maar vanaf dat moment gaat de bal pas écht aan het rollen.
Steen
Eens afgestapt, spuwt de 24-jarige man in het gezicht van de onderstationschef. Daar blijft het niet bij. ‘Op camerabeelden is te zien hoe de beklaagde tot twintig vuistslagen uitdeelde aan de onderstationschef’, claimt het Openbaar Ministerie in de rechtbank. ‘Zijn vriendin gaf de man slagen en deelde zelfs enkele kniestoten uit.’ Ook zou de vrouw een steen hebben opgeraapt en hebben gedreigd om ermee te gooien.
Dat gebeurde gelukkig niet, omdat de jongeman tussenbeide kwam, maar later verklaart ze tijdens haar verhoor dat ze ‘met die kei de schedel van het slachtoffer wilde inslaan’. De vrouw bleek trouwens in het verleden al te zijn veroordeeld voor agressie in een ziekenhuis. Haar advocaat legt de oorzaak van het hele gebeuren bij borderline en een bipolaire stoornis. De jongeman toonde — gelukkig — wel spijt. Maar aan spijt alleen heeft een slachtoffer weinig. De onderstationschef was drie dagen ongeschikt na het incident en zegt dat het ook vandaag nog impact op hem heeft. De NMBS claimde intussen een schadevergoeding van… één euro. ‘Symbolisch’, vindt het bedrijf.
Eerste keer
Het spuugincident is lang niet de enige geweldkwestie tegen NMBS-personeel. De laatste jaren blijken de cijfers dramatischer te worden. In 2022 waren er 1.900 agressiegevallen tegen trein- en stationspersoneel. Dat is liefst 60 procent meer dan in 2019 en gemiddeld zo’n vijf keer per dag. Dat getal stijgt trouwens jaar na jaar. ‘In januari van dit jaar waren er 200 agressies, 50 procent meer dan de 130 agressies in januari 2022. Bij vier op de tien agressies komt fysiek geweld kijken’, stelt de NMBS vast.
Wie regelmatig de krant leest, kan er moeilijk naast kijken. Gisteren nog, dook er een filmpje op van een treinconducteur die moegetergd uitvloog tegen een agressieve passagier. Gevolg ? Bedreigingen, confrontaties en weer een personeelslid dat een tijdje uitvalt.
Naar de oorzaken van het toenemend aantal geweldsincidenten is het gissen. Personeelsleden durven ook tegen ons niet spreken. Doen zij het ergens wel, dan is dat veelal anoniem. Zo verklaarde iemand in Knack dat de pandemie volgens hem een grote rol in de stijgingen speelde. ‘De problemen waren vooral een gevolg van onduidelijkheid vanuit het management. De regels bleven veranderen, maar wij kregen geen communicatie meer van de NMBS.’ Ook zouden de problemen zich al veel langer dan vandaag opstapelen.
Campagne
Maar de spoorwegmaatschappij heeft een oplossing klaar en probeert de gemoederen te bedaren met… een campagne. Die moet zorgen voor bewustmaking door personeelsleden te tonen die al te maken kregen met boze reizigers, en werd in februari al op gang getrapt. CEO Sophie Dutordoir zei toen zelfs heldhaftig : ‘Voor elke aantijging tegen ons personeel zal NMBS de hoogste straffen vorderen.’ Toch daalden de cijfers niet. Afgelopen jaar waren 450 medewerkers afwezig als gevolg van een agressie, goed voor 9.200 dagen arbeidsongeschiktheid in totaal.
Vanuit politieke hoek kwam tot op vandaag geen respons. Blijkt een sensibiliseringscampagne niet genoeg, dan moet er harder opgetreden worden om te vermijden dat nog meer personeel slachtoffer wordt van zinloos geweld. En dat begint niet bij de symbolische euro die de NMBS vroeg bij het spuugincident.
WANNES BOK
Wannes is eindredacteur en journalist. Hij werkt sinds 2021 mee aan Doorbraak.
foto’s (c) Gazet van Hove.