Met de Ronde van Vlaanderen heeft ook het wielrennen een plaats gekregen in ‘De Vlaamse Canon’. Terecht, want Vlaanderen is koers en koers is Vlaanderen. ‘Flandrien’ is tot vandaag een eretitel in het peloton. Waarom is wielrennerij bij ons zo immens populair ? In KOERS, het Museum van de Wielersport te Roeselare, kom je dit en nog veel meer te weten.
Dat KOERS in Roeselare te vinden is, hoeft niet te verwonderen. Met Benoni Beheyt, Patrick Sercu, Freddy Maertens en Jempi Monseré telt de stad maar liefst vier wereldkampioenen en met Odiel Defraeye ook de allereerste Vlaamse Tourwinnaar. Een bezoek aan het museum begint trouwens in de Zaal der Wereldkampioenen. Hier staat de fiets centraal. De tentoongestelde exemplaren brengen elk een deel van het meer dan tweehonderdjarige verhaal van de tweewieler. De eerste types, zoals de loopmachine (circa 1820), een Michaux (circa 1860), hoge bi (circa 1870) en Rover safety (circa 1885), illustreren de stappen die leidden naar de moderne fiets. Andere exemplaren in de expo getuigen van de creativiteit in de zoektocht naar het ideale model en van de vele toepassingen van de fiets : werk, vervoer, recreatie, sport…
Koers is Kermis
De volgende etappe van het bezoek, na een steile klim naar de museumzolder, geeft antwoorden op de vraag : wat is koers nu eigenlijk ? Er zijn acht verschillende thema’s : Koers is Competitie, Koers is Emotie, Koers is Toewijding, Koers is Oorlog, Koers is Commerce, Koers is Wetenschap, Koers is Cultuur en Koers is Kermis.
Dat laatste thema is bijzonder interessant, want kermiskoersen zijn de bron van de wielergekte in Vlaanderen. Een markante figuur is Cyriel Van Hauwaert uit Moorsele, die tussen 1907 en 1909 de eerste Vlaming was die de klassiekers Bordeaux-Parijs, Milaan-San Remo en Parijs-Roubaix won en een ritzege in de Tour. Hij kreeg de bijnaam ‘de Leeuw van Vlaanderen’. Zijn zeges inspireerden heel wat jongens van eenvoudige komaf die droomden van roem en succes en die, net als Van Hauwaert, hun kans waagden op de fiets. Een wielerhype was geboren. De jaarlijkse kermiskoersen kwamen overal op het feestprogramma en zorgden voor een ongekende populariteit van de wielersport.
De expo toont een waaier aan objecten die gelinkt zijn aan de kermiskoers. Blikvanger is Koolskamp Koers, voor het eerst georganiseerd in 1908. Kort na de Eerste Wereldoorlog ontstond daar de traditie om aan de winnaar een leeuwentrui uit te reiken. De wedstrijd kreeg als titel ‘Kampioenschap van Vlaanderen’ en wordt ook vandaag nog verreden. Kermiskoersen zijn er steeds minder, maar de Ronde van Vlaanderen bewijst dat de koers nog altijd een volksfeest kan zijn.
Service Course
Na het afdalen van de zolder, komt de bezoeker op de eerste verdieping met diverse ruimtes. ‘Allez Jempi’ brengt het tragische verhaal van Jean-Pierre Monseré die in 1970 op 21-jarige leeftijd wereldkampioen werd en een jaar later, tijdens een kermiskoers, verongelukte. Tienduizenden mensen woonden zijn begrafenis bij. Talentrijke wielrenners zijn volkshelden, ook omdat ze dicht bij het publiek komen. Briek Schotte zei het zo : “We waren goden voor de mensen, de enige goden met wie ze een klapke konden doen.”
Dan volgt een open kijkdepot die ‘Service Course’ is gedoopt. Een Service Course is bij wielerploegen een opslagplaats van waaruit de karavaan (met mecanicien, verzorgers, enzovoort), beladen met fietsen en allerlei materieel, vertrekt naar wedstrijden overal ter wereld. In de Service Course van het museum is de uitgebreide fietsencollectie tentoongesteld. Alle iconen hebben er hun fiets gestald : Briek Schotte, Rik Van Looy, Sean Kelly, Tom Boonen, Fabian Cancellara,…
KOERS organiseert grote en kleinere tijdelijke tentoonstellingen. Ter gelegenheid van de Ronde van Frankrijk is er deze maand een kennismaking met een tiental wielerhelden uit de Tour en wordt er afscheid genomen van Jens Debusschere, die na het natour-criterium in Roeselare zijn fiets aan de haak zal hangen.
Alle informatie over KOERS, Museum van de Wielersport in Roeselare : www.koersmuseum.be .
foto’s (c) Gazet van Hove .