door Guus van Betten in ’t Pallieterke .

De grenzen van iemands taal zijn ook de grenzen van iemands wereld, wist Wittgenstein. Men hoeft echter geen geleerde te zijn om te snappen dat een gebrekkige kennis van het Nederlands een nefast effect heeft op de schoolresultaten. Toch zijn er ook politici en experten die denken dat te weinig diversiteit het probleem is.

“Het is schrijnend om te zien hoe taalachterstand zo’n handicap is voor kinderen met een migratieachtergrond”, stelt onderwijsspecialist Dirk Van Damme in het radioprogramma ‘De Ochtend’. Vooral in de grootsteden is het probleem nijpend. Brussels volksvertegenwoordiger Gilles Verstraeten (N-VA) : “Er zijn veel kansarme jongeren in Brussel en de Brusselse overheid heeft vooral oog voor gelijkheid en inclusiviteit.”

Scholen met veel diversiteit scoren slechter

Studies zoals het PISA-onderzoek laten weinig ruimte voor twijfel : leerlingen die thuis geen Nederlands spreken, scoren beduidend slechter. Er is ook een verband tussen diversiteit en het lerarentekort. “Het zijn net scholen met kwetsbare leerlingen die vaker een leerkrachtentekort hebben”, realiseert Brussels parlementslid Arnaud Verstraete (Groen) zich in de Raad van de VGC.

Van Damme stelt voor om anderstalige kinderen tijdelijk samen te brengen in aparte klassen om hun Nederlands op te vijzelen, maar dat voorstel valt op een koude steen bij hoogleraar taalkunde Kris Van den Branden (KUL). “Moeten we de huidige generatie van kinderen niet vanaf de kleuterleeftijd leren om met sociale diversiteit om te gaan ?” mijmert hij in zijn blog. “Hoe bepalen we overigens wie taalachterstand heeft ?” Een opmerkelijke vraag vermits Van den Branden zelf de KOALA-test ontwierp. Om taalachterstand vroeg op te sporen, voerde de regering deze taalscreening in voor vijfjarigen in de derde kleuterklas. Op basis van de resultaten krijgen kinderen die het Nederlands slecht beheersen een taalintegratietraject.

Meer diversiteit nodig

Marnix Heyndrickx (VSOA Onderwijs) betwist dat taalachterstand de bepalende factor is in de belabberde schoolresultaten van anderstaligen, want “de studies ontbreken die dat verband aantonen.” Volgens hem is het lerarenkorps niet divers genoeg. “Het onderwijs zou een weerspiegeling van de maatschappij moeten zijn”, oordeelt hij. Dat is ook de overtuiging van Vooruit. Alsof er een legioen van gehoofddoekte leerkrachten klaarstaat, zo klonk de weeklacht van Hannelore Goeman (Vooruit) in het Vlaams Parlement: “Terwijl leerlingen uren in de studie zitten, zitten thuis vrouwen te wachten tot ze mogen lesgeven.” Een standpunt dat ook uitgedragen wordt door Gert Naessens, directeur van de lerarenopleiding aan de co-hogeschool Odisee. Orhan Agirdag (KUL) gaat nog een stap verder. “Als het lerarenteam niet divers genoeg is, dan heeft de leraarskamer een taalachterstand”, zwamt hij in DeWereldMorgen.be .

Slechts 6,4 procent van het Vlaamse lerarenkorps heeft een migratieachtergrond, terwijl allochtonen in Vlaanderen ruim een kwart van de bevolking uitmaken. De inactiviteit onder personen met een niet-EU-27-nationaliteit ligt in Vlaanderen boven de 40 procent. Migranten zijn dus ondervertegenwoordigd in nagenoeg alle sectoren. Dat veel allochtonen consequent onderpresteren als kind én als volwassene, doet vermoeden dat het schoentje elders knelt.

foto’s (c) Gazet van Hove.