door Pieter Vandermoere in ’t Pallieterke .
Bij de jaarlijkse intocht van de Sint houden de kinderen van Antwerpen altijd even hun adem in. Tot de goedheilige man de verlossende woorden uitspreekt dat er ook dit jaar geen stoute kinderen bij zijn. Te pas, maar vooral te onpas hoor je verlichte politici en journalisten verklaren hoe de onderbuik van onze samenleving wordt bevolkt door een horde ‘boze blanke mannen’. Het inspireerde columnist Arthur van Amerongen om in zijn adressenboekje te duiken en enkele gesmaakte anekdotes te herbeleven. En tot het besluit te komen dat het heus wel meevalt met die boosheid.
De Vlaamse lezer zal toch wat schrikken als hij merkt hoe de Nederlandse scene van opiniemakers met elkaar omgaat : ruw, direct, niet gespeend van humor. Geen terrein voor doetjes. In één van die tirades krijgt Van Amerongen de eretitel ‘hofnar van extreemrechts’ naar het hoofd geslingerd. De Nederlander voelt zich nochtans geen chauvinist, eerder anarcho-liberaal. Wel heeft hij een open geest die hem toelaat om ook met rechtse politici als Hans Janmaat en Filip Dewinter in gesprek te treden en oprecht naar hun mening te luisteren. Zijn conclusie : die lui zijn niet boos, maar gewoon aardig en geestig.
Vrank en vrij
Arthur van Amerongen is op dat vlak geen vreemde eend in de bijt. Mensen als Theo Van Gogh, Hans Teeuwen en Pim Fortuyn spreken graag recht voor de raap en zijn daarbij sterk gehecht aan hun en dé vrijheid. Als spreekwoordelijke kanaries in de mijn ruiken ze de muffe geur van censuur die de laatste decennia om ons heen grijpt. De rebelse geest van die kinderen van de jaren ‘60 is onvoldoende buigzaam richting publieke aanvaarding. Ni Dieu, ni maître. Dus bij uitbreiding geen Allah en geen linkse afgoden. Wars van regels of conventies.
Verzuring en hypocrisie ziet Van Amerongen wel bij een bepaalde rijke middenklasse. U kent hen wel : moreel superieur, betweterig, de mond vol over diversiteit. Tot men in hun microkosmos duikt en merkt dat die homogeen blank is. Hollands exponent bij uitstek ziet de auteur in Europees commissaris Frans Timmermans, de tot milieu-goeroe vervelde socialist. De column gewijd aan die man levert een boeiend inzicht in diens levenswandel en karakter. Beenhard, maar raak verwoord. “Een morbide Icarus die geen kritiek verdraagt”, is zowat de conclusie.
Daar doet ie het voor
Dichter bij huis richt de Nederlandse columnist zijn pijlen op het dankbare doelwit van dienst : Guy Verhofstadt. Met een stevige portie Hollandse branie en vranke praat klinkt het als volgt : “Op zoek naar de Boze Blanke Belg, dacht ik in eerste instantie aan Guy Verhofstadt die met het schuim op zijn bakkes stond te krijsen op het Maidan-plein in Kiev. Nonkel Guy is bovenal een Vieze Blanke Belg, met het vettige kapsel van Freek de Jonge uit de jaren zestig en een fietsenrek in zijn muil, dat ongetwijfeld de stank van een willekeurig massagraf verspreidt. In het Europees Parlement ging de man ook vaak als een maanzieke tekeer, en meestal zonder publiek. Je zou haast denken dat Verhofstadt op een dieet van crystal meth leeft, maar de woede is gewoon gespeeld. Hij is een nihilistische brulboei voor de bühne.”
Het boek geeft een – uiteraard gekleurde – visie op een scala van Nederlandse politici en opiniemakers. Dat maakt het op zich al interessant. Al zal de lezer met een iets minder geoefende maag, zoals gezegd, soms wel even slikken na een rondje gescheld in de digitale kroeg. Maar als je dan leest welk doel de columnist voor ogen heeft : “Daar deed ik het voor: brave GroenLinks-stemmers die tijdens het ontbijt helemaal op tilt sloegen, met het schuim op de baard, en mij in hun haatbrieven kwalificeerden als fascist, racist, islamofoob, misogynist, jodenvriend en wat dies meer zij. Mission accomplished.” Tja, dan is men geneigd te denken dat het doel soms wel de middelen heiligt.
Arthur van Amerongen, ‘Boze blanke man’. 2023, Ezo Wolf, 248 blz., 22,50 euro, ISBN 9789083248356
foto’s (c) Gazet van Hove.