In Vlaanderen verdwijnt elke dag 6 hectare oppervlakte onder het beton. In geen enkele Europese regio wordt zo kwistig met open ruimte omgesprongen. Dat dreigt onze regio onleefbaar te maken, met veel fileleed, torenhoge infrastructuurkosten, een ongezonde leefomgeving en versnipperde natuur tot gevolg. Een gebetonneerde omgeving kan zich bovendien erg slecht weren tegen de gevolgen van de klimaatveranderingen: periodes van hitte (cfr. de voorbije zomer), felle neerslag en overstromingen.
De Vlaamse regering heeft bepaald dat er tegen 2040 geen nieuwe open ruimte meer aangesneden zal worden, maar het zullen de provincies, de steden en de gemeenten zijn die de betonstop in praktijk moeten brengen.
Natuurpunt heeft de cijfers voor het eerst op gemeenteniveau berekend en gebundeld in een betonrapport (te bekijken op de website www.natuurpunt.be/betonrapport). Bedoeling is om de betonstop bij de gemeenteraadsverkiezingen op 14 oktober in de lokale bestuursakkoorden te krijgen.
Wanneer u dit leest, heeft Natuurpunt, in samenwerking met diverse media, de resultaten van deze studie reeds uitgebreid gecommuniceerd. Voor de goede orde vatten we de belangrijkste gegevens voor onze regio hieronder samen.
Vooreerst enkele kerncijfers om de situatie te verduidelijken: Vlaanderen is voor 33 % ingenomen door de mens, 14 % is effectief verhard. Dagelijks komt daar nog 6 hectare bij (dat zijn 12 voetbalvelden). Tegen 2025 moet dat ritme gehalveerd worden en tegen 2040 herleid worden tot nul. Met andere woorden: er kan nog 22.500 hectare open ruimte ingenomen worden tussen nu en 2040. Daarnaast is er nog een aanbod van ca. 80.000 hectare bouwgrond, dus moet het overtollige aanbod van ca. 57.500 hectare op korte termijn geneutraliseerd worden.
Ruimtebeslag en leefdichtheid
De gemiddelde ruimtelijke voetafdruk van de Vlaming bedraagt 691 m² ruimtebeslag en 307 m² verharding. Deze cijfers kan u hieronder vergelijken met die van uw eigen gemeente.
Daar staat tegenover de betonsnelheid: de evolutie van de oppervlakte aan bebouwde percelen gedurende een welbepaalde periode. Voor de gemeenten wordt die betonsnelheid uitgedrukt in m²/dag, voor Vlaanderen in ha/dag.
Een andere factor is de leefdichtheid: het totaal aantal inwoners binnen de bebouwde oppervlakte van de gemeente.
Natuurpunt heeft voor 308 gemeenten enkele cijfers berekend waaruit we die voor onze gemeenten hieronder tonen in 4 tabellen.
Uitleg van de termen gebruikt in de tabellen:
- Ruimtebeslag = de hoeveel oppervlakte in % gebruikt door de mens voor wonen, werken, recreatie en transport.
- Verharding = hoeveel oppervlakte in % die wordt ingenomen door beton, stenen, … zoals straten, parkings, gebouwen.
- Betonsnelheid = de open ruimte die tussen 2005 en 2015 aan verharding verloren is gegaan .
- Leefdichtheid = het aantal inwoner per hectare bebouwing. Hoe hoger dit getal hoe efficiënter het ruimtegebuik.
- Evolutie leefdichtheid: met hoeveel inwoners stijgt of daalde de bewoning per hectare (2005 – 2015).
- De ranking is de rangschikking tussen de 308 gemeenten in Vlaanderen; het is puur cijfer gericht; dus een een hogere ranking is niet steeds beter.
Boechout – Vremde | ranking | |
---|---|---|
Ruimtebeslag | 42% | 79 |
Verharding | 17% | 94 |
Betonsnelheid | 182 m²/dag | 139 |
Leefdichtheid | 25 | 98 |
Evolutie leefdichtheid | -2 | 280 |
Open ruimte in gevaar | 80 ha | 238 |
→ Ontwikkelingskans A3: goed gelegen voor verdere ontwikkeling.
Mortsel | ranking | |
---|---|---|
Ruimtebeslag | 82% | 2 |
Verharding | 40% | 5 |
Betonsnelheid | -3 m²/dag | 305 |
Leefdichtheid | 69 | 2 |
Evolutie leefdichtheid | +3 | 8 |
Open ruimte in gevaar | 70 ha | 246 |
→ Ontwikkelingskans A1: zeer goed gelegen voor verdere ontwikkeling.
Lint | ranking | |
---|---|---|
Ruimtebeslag | 64% | 19 |
Verharding | 28% | 22 |
Betonsnelheid | 58 m²/dag | 282 |
Leefdichtheid | 42 | 21 |
Evolutie leefdichtheid | 0 | 66 |
Open ruimte in gevaar | 30 ha | 296 |
→ Ontwikkelingskans A3 : goed gelegen voor verdere ontwikkeling.
De 3 gemeenten met elkaar vergeleken :
Boechout | Mortsel | Lint | |
---|---|---|---|
Ruimtebeslag | 42% | 82% | 64% |
Verharding | 17% | 40% | 28% |
Betonsnelheid in m²/dag | 182 | -3 | 58 |
Leefdichtheid | 25 | 69 | 42 |
Evolutie leefdichtheid | -2 | +3 | 0 |
Open ruimte in gevaar | 80 ha | 70 ha | 30 ha |
Het zijn sprekende cijfers !
Er is dus nog werk aan de winkel voor het volgende gemeenteraadsbestuur in uw gemeente !
Auteur : Paul Van Deuren – Natuurpunt Land van Reyen.
Foto’s (c) Gazet van Hove.