Linkse beeldenstormers worstelen met karikaturen
www.doorbraak.be – door Chris Ceustermans .
hoe het credo van verdraagzaamheid omslaat in rigide scherpslijperij
Op 1 mei 2015 liet het Brusselse Regenbooghuis door de bekende Duitse, homoseksuele tekenaar Ralf König een muurschildering op de achterzijde van de Ancienne Belgique aanbrengen. Die rebelse stripmuur moest de modale burger zich laten bezinnen over seksuele diversiteit en verdraagzaamheid voor homogemeenschap. Maar sinds enkele maanden zijn het net de linkse activisten uit de achterban van het Regenbooghuis die het kunstwerk bekladden. Of:hoe het credo van verdraagzaamheid omslaat in rigide scherpslijperij.
Lol in de lollepot
Zijn motief : iedereen van hetzelfde ironische laken een broek
In de reguliere media is er amper aandacht aan besteed : de stripmuur van de baanbrekende en bekende karikaturist en homoseksuele voortrekker Ralf König ligt al een poosje onder vuur. Op 1 mei 2015 werd de muurschildering in het Lollepotsteegje in hartje Brussel triomfantelijk door de gemeenschap van de LGBTQI (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender, Queer, Intersexual) ingehuldigd. Het Regenbooghuis was blij dat de gemeenschap zo nadrukkelijk in het straatbeeld kon komen en dat de bekende Ralf König vanuit Keulen was afgezakt om de achterzijde van de Ancienne Belgique te beschilderen. König wordt beschouwd als een van die kunstenaars die met zijn satirische striptekeningen de ‘anders-seksuelen’ tot mainstream hebben gemaakt. Hij bedient zich daarbij ruimhartig van burleske humor en oneerbiedige karikaturen van homo’s, dragqueens én van hetero’s. Zijn motief: iedereen van hetzelfde ironische laken een broek. Als we met onszelf en met elkaar kunnen en mogen lachen, komen we dichter bij elkaar.
Lippenfobie!
De linkse König moet nu tot zijn eigen verbijstering vaststellen dat de jongere generatie niet meer over die openheid en zelfrelativering beschikt. Het credo van de verdraagzaamheid is omgeslagen in zijn donkere tegenhanger.
Het begon in de zomer van 2018. De stripmuur werd door linkse activisten beschadigd. Woorden als ‘racisme’ en ‘transfobie’ werden op het schilderij aangebracht. Een van de redenen daartoe was dat de zwarte, lesbische vrouw te uitgesproken lippen zou hebben. Volgens de activisten een uiting van koloniale stereotypen.
König, die voordien met conservatieven en met islamfundamentalisten in de clinch lag, reageerde op Facebook gekwetst nu een deel van zijn ‘eigen mensen’ zich tegen hem keerden: ‘
Ik gruwel van de gedachte in zo’n maatschappij te leven: verbeten, agressief, steeds een motief zoekend
Er zijn dikke lippen bij zowel de ene als de andere ! Lippenfobie ! Wat met vrouw- en lesbiennevijandigheid, aangezien de tweede van rechts kogeltieten heeft, en ook nog scheve ? Religieuze onverdraagzaamheid niet te vergeten, de non is toch een karikatuur van een gelovige vrouw ? Schiet iemand nog iets te binnen ? Te veel kleuren, wat kleurenblinden discrimineert ? Zulke acties zeggen meer over de intolerantie van de zelfbenoemde censuurvertegenwoordiger. Iedere ironie, iedere satirische overdrijving, iedere zelf-ironische kijk op de scène is meteen een aanval op eender wie. Ik gruwel van de gedachte in zo’n maatschappij te leven : verbeten, agressief, steeds een motief zoekend, zichzelf en zijn wereldbeeld als enig geldende verklarend. Ik haal de schouders op en doe verder als voorheen.’
Verdraagzaamheid = stripfiguren corrigeren
De schouders ophalen over zoveel domme onverdraagzaamheid bleek niet eenvoudig. Tot Königs verbazing schaarde ook het Regenbooghuis zich achter de humorloze scherpslijpers. In maart 2019 ontving König een brief waarin door de coördinatrice van het Regenbooghuis werd gevraagd om weer naar Brussel te komen en twee van zijn twaalf figuren te ‘corrigeren’. Die twee figuren, de transgender en de zwarte vrouw, zouden inspelen op racistische vooroordelen. De zwarte vrouw zou naast te dikke lippen bovendien een ‘te domme blik’ hebben. Ook de droevige, verlepte transgender met de zichtbare baard- en armharen wekte woede op.
Wie met liefdevolle karikaturen geen blijf weet, moet geen karikaturist inhuren
Voor König was de maat vol. Hij liet weten dat die zogenaamde transgender eigenlijk een travestiet is – wiens wereld hij van binnenuit kent. En dat het spelen met stereotypen net een kenmerk is van karikaturen. Wie met liefdevolle karikaturen geen blijf weet, moet geen karikaturist inhuren. König vertikt het om zijn eigen werk te komen censureren in opdracht van de vaandeldragers van ‘verdraagzaamheid’.
Dezelfde ‘verdraagzame’ organisatoren wilden dit jaar de N-VA verbieden om aan de Brusselse Gay Pride deel te nemen, onder meer omdat het Regenbooghuis het niet vond kunnen dat de N-VA zich tegen het Marrakesh-pact had gekeerd. Diversiteit jawel, maar dan alleen voor hen die op ons lijken… Vaak lijkt het erop dat die promotoren van culturele diversiteit alleen zwaaien met het vingertje en met de vaandel der verdraagzaamheid om des te genadelozer alles weg te maaien wat niet in hun enge ideologische kraam past. En dan maar verbaasd zijn dat ‘de zure Vlaming’ steeds meer rechts stemt. Zelfinzicht en relativeringsvermogen worden in linkse culturele kringen blijkbaar even zeldzaam als een gaybar in Mekka.
Chris Ceustermans
Chris Ceustermans was journalist bij De Morgen maar leeft nu van en voor de literatuur.
Foto’s (c) Gazet van Hove.