door Pieter Bauwens – www.doorbraak.be .

N-VA mag zich niet laten opjagen om haar overtuiging overboord te gooien en in een federale regering zonder communautair programma te stappen. Het Vlaams Belang is daarbij een goede troefkaart die ze niet te vroeg mag spelen.

Lopende zaken

Politiek is iets merkwaardig en de analyses zijn heel wendbaar. In december beslissen de partijen dat er na de val van de regering geen verkiezingen nodig zijn. Een Belgische regering zonder meerderheid gaat in de zelfgekozen ballingschap van ‘lopende zaken.’ Vijf maanden lang kan ze niet echt besturen, terwijl de Brexit loert, de overheidsschuld stijgt, een internationale handelsoorlog dreigt, de werkgelegenheid problematisch blijft en de EU destabiliseert.

Toen was dat geen argument om vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Integendeel, het uitstel zou voor stabiliteit zorgen in dit land. Samenvallende verkiezingen waren belangrijker, voor de stabiliteit van het land, een periode ‘lopende zaken’ was het minste kwaad. We zien waar het ons gebracht heeft, de breuk in de dubbeldemocratie België heeft nog nooit zo open en bloot op tafel gelegen.

Bedreigende zaken

Plots hebben we dringend een regering nodig !

Sinds de verkiezingen van 26 mei 2019, wordt de hele redenering omgedraaid. Plots hebben we dringend een regering nodig ! Lees, de N-VA moet haar communautaire programma laten vallen en een regering vormen met de PS. Alsof ze niet allebei een electorale draai rond de oren kregen.

Middelmatigheid is ingebakken in het Belgische systeem

Carl Devos zegt het in Sampol, maar vertolkt daarmee de opinie van menig commentator als hij zegt over de N-VA : ‘De campagne is voorbij. Pak uw verantwoordelijkheid. Vorm een regering, voer fatsoenlijk beleid en wie weet is de conclusie na 5 jaar, zoals bij Di Rupo I, dat het eigenlijk nog best ok was.’ Eigenlijk zeggen ze : ‘Handhaaf het Belgische status quo en liefst zo snel mogelijk’. De genoemde problemen in de kern aanpakken is niet nodig. Een Belgische regering moet niet meer dan ‘best ok’ zijn. Middelmatigheid is ingebakken in het Belgische systeem.

Communautaire agenda

In België heb je een crisis of een blokkering nodig

N-VA mag van Devos de communautaire agenda houden, maar moet die op de lange baan schuiven. De heren Sinardet en Devos, politicologen van het Belgische status quo, suggereren de optie om een regering te vormen die vijf jaar de tijd neemt om een confederalisme te onderhandelen, al dan niet van gemeenschap tot gemeenschap. Van die boer geen eieren ! Dat wordt een gewone regering die na vijf jaar niet tot een staatshervorming komt. Opnieuw vijf verloren jaren. In België heb je een crisis of een blokkering nodig om iets gerealiseerd te krijgen. N-VA mag de kans die deze verkiezingsuitslag hen, ondanks verlies, biedt, niet laten schieten. De blokkering moet totaal zijn, voor iedereen duidelijk als we een kans op verandering willen.

Maar zo klinkt het niet in politiek of journalistiek België. Daar zijn ze bang van de blokkering. Want, de Brexit loert, de overheidsschuld stijgt, een internationale handelsoorlog dreigt, de werkgelegenheid problematisch blijft en de EU destabiliseert. Zelfs Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank en van MR-signatuur, laat zich gebruiken om de druk op te voeren. De begroting, amper een thema in de verkiezingen (integendeel), is handig en bruikbaar om N-VA op haar verantwoordelijkheid te wijzen. De 10 miljard tekort op de begroting zal nog wel stijgen. Terwijl moet gezegd worden dat de 541 dagen regeringscrisis het begrotingstekort deed afnemen.

N-VA als trado

Bij de druk op de N-VA om een echte traditionele partij te worden, hoort ook een interpretatie van de verkiezingsuitslag. Carl Devos : ‘En de Vlaming heeft ook niet Vlaams-nationaal gestemd; je kan dat enkel afleiden uit het programma van N-VA en Vlaams Belang […]. Maar dat deel van het programma stond in hun campagne niet vooraan.’ Wat in de campagne vooraan stond in de media was klimaat. Daar hebben we sindsdien veel minder over gehoord en bij migratie was het omgekeerd. En wat met de begroting of Europa ? Weinig over gehoord in de campagne. Het is een stok om een hond mee te slaan.

Elke kiezer weet dat N-VA en Vlaams Belang elk op hun manier separatistische partijen zijn. Dat is blijkbaar geen beletsel om ervoor te stemmen. Gwendolyn Rutten haalde op Twitter het anti-België-standpunt van het Vlaams Belang aan om er niet mee samen te werken. Dan speelt het Vlaams-nationale wel een rol. Iedereen legt zijn overtuiging in de analyse en verkoopt dat als waarheid, het is een standpunt. Het feit is dat nog nooit zoveel Vlaamse kiezers op separatistische partijen gestemd hebben. Leer ermee leven.

N-VA moet bij haar startpunt blijven. In 2010 en 2014 klonk het luid en duidelijk dat ook de sociaaleconomische problemen in België communautair zijn. Of nog, dat een goed en passend sociaaleconomisch beleid in België niet kan omwille van de Belgische structuur en het verschil tussen de deelgebieden. De realiteiten zijn te verschillend. Wat Vlaanderen nodig heeft is niet wat Wallonië of Brussel nodig heeft. En zo eindigt het beleid meestal ergens tussenin of voordelig voor de een en nadelig voor de anderen.

Cordon als troef

Het cordon sanitaire is politieke strategie verpakt als moraal

En het cordon ? Het cordon sanitaire is politieke strategie verpakt als moraal. De dag dat de strategie niet meer werkt zal het morele argument verdampen. Voorlopig is het cordon hét instrument bij uitstek om het Belgische status quo te handhaven. De positie in het politieke landschap van Open Vld en CD&V wordt bedreigd door het doorbreken van dat cordon. Met cordon kunnen ze doorgaan zoals gewoonlijk, het cordon is de levensverzekering van Open Vld en CD&V geworden. Zonder worden ze uitgedaagd door N-VA en Vlaams Belang. Als commentatoren zeggen en schrijven dat de kans klein is dat het cordon wordt doorbroken, bedoelen ze dat ze hópen dat het niet wordt doorbroken.

Een Vlaamse regering met N-VA en Vlaams Belang is misschien de crisis die Franstalig België nodig heeft om — eindelijk — de realiteit van België onder ogen te zien. Het is een belangrijke troef die de N-VA heeft in de federale onderhandelingen. N-VA mag zich niet laten opjagen om zo snel mogelijk over te gaan tot de status quo en de orde van de dag. Tijd voor verandering, dat kan elke analist wel uit de verkiezingsresultaten halen.

Pieter Bauwens

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak .

Foto’s © Gazet van Hove.