Vorige week vochten Open Vld’ers en N-VA’ers op sociale media het zoveelste robbertje uit. Tussen de partijen is de sfeer totaal verziekt. Kan een Vlaamse regering op die manier nog degelijk werk leveren ? In N-VA-kringen duikt het scenario van een Vlaamse Open Vld-exit op en een vervanging door sp.a. Ook indien de meer rechtse Egbert Lachaert voorzitter wordt van de Vlaamse liberalen.
Volgens de Luikse arts en voorzitter van de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS) Philippe Devos zijn de ziekenhuizen onvoldoende voorbereid op een echte epidemie van het coronavirus en dreigen er veel meer doden te vallen dan gedacht. Hij maakt die voorspelling op basis van een aantal berekeningen, waarbij het aantal zieken wordt afgezet tegenover de beschikbare ziekenhuisbedden. Hij heeft het over mogelijk 850.000 besmettingen en 50.000 doden in België.
Steven Van Gucht, voorzitter van het wetenschappelijk comité dat het coronavirus opvolgt, counterde deze cijfers met een onderbouwde analyse. Duidelijk van een ander niveau was de reactie van minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) op sociale media : “Nog een dramaqueen.” Van een minister die zelf arts is, verwacht men een reactie die van enig niveau getuigt. Maar bij De Block moet men dat niveau al een tijd in de kelder zoeken. Het lijkt of bij De Block de remmen verdwenen zijn. Tijdens tv-interviews stelt ze zich arrogant, hautain op. Of ze doet onverschillig en geeft aan de journalist de indruk dat die haar met rust moet laten.
De houding van De Block is symptomatisch voor de hele linkerzijde binnen Open Vld. Ze moeten even hun wonden likken. De Block zelf, Bart Somers, Mathias De Clercq, Patrick Dewael, Gwendolyn Rutten en de hele D66-kliek beseft dat men vorig jaar een momentum heeft gemist. De weg naar een federale paars-groene regering lag open met tal van postjes voor de partij. Niet alleen zou Rutten premier worden, Dewael zou ook Kamervoorzitter worden en de partij zou een pak topfuncties in de regering krijgen.
Maar de N-VA stak daar een stokje voor met een gerichte mediacampagne, waarbij gewaarschuwd werd voor een Vlaamse uitverkoop. De frustratie bij Open Vld daarover is groot en sindsdien leven de twee partijen op voet van oorlog.
De Rutten van het confederalisme
Vorige week werd een nieuw dieptepunt bereikt met een oorlogje op sociale media tussen N-VA- en Open Vld-militanten. De Vlaams-nationalisten haalden een filmpje van onder het stof waarin Gwendolyn Rutten zich openlijk uitsprak voor confederalisme. De reactie liet niet op zich wachten. Open Vld’ers legden de beleidsmaatregelen van de regering-Michel rond migratie naast het strenge N-VA programma op dit domein.
De spanningen tussen N-VA en Open Vld, die zich kristalliseren rond uittredend voorzitter Gwendolyn Rutten, ogen wel wat vreemd. Rutten zelf zal zich straks moeten terugtrekken als burgemeester van haar eigen Aarschot. Politiek is ze inderdaad dood, zoals haar vroegere compagnon de route Noël Slangen beweerde. Waarom dan zoveel energie aan haar besteden ? Rutten zelf werd vorig weekeinde in de bevriende pers overigens ter hulp geschoten door De Standaard, die haar een breed interview gaf. En door De Morgen die – weinig overtuigend – de N-VA probeerde weg te zetten als een vrouwen-hatende partij.
Feit is dat de bereidheid van Rutten om eind vorig jaar in zee te gaan met de PS van Paul Magnette diepe wonden heeft geslagen. De volgende voorzitter van Open Vld, wie het ook mag zijn, zal veel werk hebben om de relatie met de N-VA te herstellen. Want bij de federale formatie mogen de beide partijen dan wel niet meer door dezelfde deur kunnen, Vlaams zitten N-VA en Open Vld nog altijd in de Vlaamse regering.
En daar voelen sommige liberalen nattigheid. Wat als Bart De Wever beslist om de Open Vld in te ruilen voor de sp.a ? Het is bekend dat Hilde Crevits, de nummer één van de CD&V in de regering-Jambon, daar geen problemen mee heeft. Minister-president Jan Jambon (N-VA) vreest echter voor een verzwakking van zijn ploeg en een ruk naar links. Maar de aversie bij de N-VA-basis voor de Vlaamse liberalen is groot. Een federale regering zonder N-VA zou de druk verhogen om de Open Vld er Vlaams uit te gooien. Ook al heeft een regering met de sp.a maar een of twee zetels op overschot. Een Bart Tommelein heeft door dat zijn partij Vlaams op de wip zit. Hij probeert enerzijds te sussen, maar geeft tegelijk ook interviews met Waals MR-minister Jean-Luc Crucke waarin hij de N-VA aanvalt.
Lachaert gegijzeld door de clan Somers
Een belangrijke factor in dit spelletje politiek driebanden is wie de Open Vld-voorzittersverkiezingen zal winnen. Egbert Lachaert zit in polepositie. Zeker nu hij met een duidelijk rechts liberaal programma naar buiten treedt : de kernuitstap wordt in vraag gesteld, geen hogere of nieuwe belastingen… Er komt zelfs een Vlaamse noot met een pleidooi voor meer fiscale autonomie. Lachaert als Open Vld-voorzitter zou betekenen dat de banden met de N-VA opnieuw worden aangehaald. En de Vlaamse Zweedse coalitie gered is.
Al is er in liberale kringen ook een ander verhaal te horen : Lachaert zal eens hij voorzitter is, meer naar links moeten kijken. Naar de clan-Somers. Zelf wordt het in die kringen ontkend, maar Somers-De Block-De Clerck-Dewael zouden dreigen met een splitsing van de partij indien Lachaert teveel een donkerblauwe en Vlaamse kaart zou trekken. Somers houdt de druk hoog. Hij is ondertussen de held geworden van de linkerzijde van de partij omdat hij het Agentschap Inburgering onder controle heeft gekregen en er links-liberale pionnen heeft gezet. Vreemd trouwens dat de N-VA dit ogenschijnlijk probleemloos laat passeren. Of wacht men tot er straks op het hoogste Vlaamse niveau een écht harde strijd tussen N-VA en Open Vld losbarst ?
