Het bochtenwerk van de kersverse voorzitter van Egbert Lachaert zou Marco Pantani – de berggeit op twee wielen van weleer – naar adem doen snakken. Niet zozeer omwille van zijn klimmerstalent, maar veeleer om de pijlsnelle afdaling en het gierende bochtenwerk waarmee Lachaert de Italiaanse wielerlegende het kijken zou nageven.
Roodgroene muur
De blauwe prins koestert intussen de ambitie om een rood-groene constructie met een aantal rooms-blauwe accenten op de been te brengen. Rekenkundig liggen de kaarten duidelijk : het rood-groene blok heeft in een mogelijke Vivaldi-coalitie 49 van de 87 Kamerzetels, die nodig zijn voor een meerderheid. De blauwe as heeft er 26. De CD&V is goed om de Vlaamse flank wat te versterken maar zal eerder fungeren als een ornament in de Vivaldi-kapel, waar verschillende hogepriesters elk hun eigen liturgie hebben.
In De Tijd citeert Rik Van Cauwelaert uit het eerste Burgermanifest van Guy Verhofstadt : ‘In werkelijkheid vertoont geen enkele politieke partij zoveel minachting voor de medemens en is geen enkele partij zo diep gecorrumpeerd door de macht als de CVP, met haar vele zielen in één borst. Woordbreuk, leugen en soms niet eens subtiele afdreiging – tegenpolen van de christelijke waarden – zijn er schering en inslag.’ Als we nu eens ‘de CVP’ vervangen door ‘de Open Vld’ en ‘de christelijke waarden’ door ‘de liberale waarden’, dan kunnen we dit citaat aardig recycleren en nieuw leven inblazen.
Zeeziekmakend bochtenwerk
Het bochtenwerk van Lachaert is indrukwekkend : eerder pleitte hij voor een paars-gele coalitie. Niet dus. Hij trok haast een rode kaart voor een paarse regering. Daarna tekende hij voorbehoud aan tegen de al te linkse sociaaleconomische invalshoek van de nota De Wever-Magnette. Met zijn Vivaldi-coalitie belandt Lachaert van de regen in de drop.
Voordien pleitte de nieuwbakken voorzitter voor een staatshervorming om de regio’s meer fiscale autonomie te bezorgen en om de kernuitstap tot na 2025 uit te stellen. En in een opiniestuk in 2013 schreef de Merelbekenaar dat de huidige federale staatsstructuur ‘als inefficiënt wordt gezien, met een zeer complexe politieke structuur waarbij een eenduidige beleidsvisie bijna onmogelijk wordt gemaakt’.
Hij uitte eveneens zijn ongerustheid over ‘een ondoorzichtige financieringswet’ en over ‘mogelijke misbruiken in de sociale zekerheid’ die ‘zouden bestaan in het zuiden van het land’. Egbert Lachaert was ook bekommerd over de gevoeligheden aan Vlaamse kant over de Waalse politiek die ‘zich niet aan de 21ste eeuw heeft aangepast’ en ‘gedomineerd wordt door een politieke partij die een systeem in stand houdt dat cliëntelisme aanwakkert en economisch onproductief is’. Ik denk niet dat Lachaert tijdens de formatiegesprekken aan deze woorden zal willen herinnerd worden.
De vele gordiaanse knopen
Egbert Lachaert is ambitieus en wil een vergaand hervormingsplan uitrollen tot maar liefst 2030. België bestaat dan 200 jaar. De Belgische restauratie kan beginnen. Maar tussen droom en daad…
De formatiegesprekken moeten nog beginnen en de heikele dossiers stapelen zich al op. Het mijnenveld is niet te overzien : een hervorming van de arbeidsmarkt, de gezondheidszorg en de fiscaliteit. Daarnaast groeit de nood aan een efficiëntere staatsstructuur en de aanpak van het begrotingstekort en de historische schuld.
Reken daarbij nog de vergrijzings- en brexitfactuur en het budgettair korset zal vlug gaan knellen. Zal er nog ruimte zijn voor het aanzwengelen van de groene economie en een minimumpensioen van €1.500 ? Dan hebben we het nog niet gehad over de abortuswet, de sluiting van de kerncentrales, de energievoorziening, de vermogenswinstbelasting, asiel en migratie, het verouderd overheidspatrimonium, de financiering van het gerecht… Zullen de Vlaamse partijen eindelijk eens het schandelijk inefficiënt bestuur van Brussel en Wallonië op tafel leggen ?
De Vivaldi-coalitie is geen project maar een verzamelbekken van de vele wensdromen van de verschillende partijen die de Vlaamse belastingbetaler veel geld zal kosten. Rik Van Cauwelaert legt de vinger in de wonde : ‘Met een verdeelde meerderheid als deze, met onverzoenbare programma’s die meer uitgaven dan inkomsten inhouden, kan ze alleen haar ondergang bespoedigen en ongelukken veroorzaken.’
Open Vld kopje onder
Het rapport van de Open Vld oogde al niet bijzonder rooskleurig. In Het DNA van Vlaanderen oordelen Ivan De Vadder en Jan Callebaut bijzonder streng : ‘Het probleem van de Open Vld is dat de Vlaming de partij helemaal niet meer geloofwaardig vindt… en het minst associeert met eerlijkheid.’ Ook is de partij allerminst ‘krachtig, vernieuwend, charismatisch en inspirerend.’ Volgens Jan Callebaut moet de Open Vld weggaan van de paarse periode. En wat doet Egbert Lachaert ? Net het omgekeerde.
Tot voor kort kon een gesprek tot coalitievorming met Ecolo de blauwe voorzitter enkel bekoren als de ecologisten hun programma ‘ritueel verbranden’. Het lijkt er steeds meer op dat Egbert Lachaert zijn eigen schepen ritueel aan het verbranden is.
Toen de Spaanse veroveraar Hernán Cortés in 1519 aan de verovering van Mexico begon, gaf hij de opdracht om de schepen in brand te steken. Deserteren had geen zin. Zijn soldaten konden enkel voorwaarts de jungle in. Deze gebeurtenis moet Egbert Lachaert duidelijk hebben geïnspireerd. Voor de smeer en de eer binnen een mogelijke Vivaldi-coalitie worden de principes ritueel verbrand. Er is geen weg terug, maar het is zeer de vraag of Egbert Lachaert met zijn bochtenwerk in de politieke jungle niet dreigt verloren te lopen.