Gezondheid
De maand maart staat internationaal in het teken van de strijd tegen dikkedarmkanker. Ook in Vlaanderen voorkomt het grote bevolkingsonderzoek errond jaarlijks zo’n vierhonderd overlijdens. Hovenaar Dirk Sprengers strijdt als gastro-enteroloog dagelijks tegen darmkanker. Hij legt uit waarom zo’n bevolkingsonderzoek nuttig is.
Dirk Sprengers is gastro-enteroloog in het Sint-Augustinusziekenhuis. Een van zijn taken is de preventie van darmkanker, een ziekte die wereldwijd jaarlijks meer dan een miljoen mensen treft. In Vlaanderen krijgen ongeveer vierduizend mensen per jaar de diagnose van darmkanker. De ziekte kost ook zo’n vijf mensen per dag het leven, het vijfvoud van mensen die omkomen in het verkeer.
Bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker
De stoelgangtest Is dit iets voor mij ?
Tijdig opsporen is belangrijk
Gratis onderzoek voor mannen en vrouwen van 50 tot en met 74 jaar
Hoge cijfers dus, maar cijfers die veel lager kunnen liggen, verklaart Sprengers : “Het grote voordeel is dat darmkanker bijna altijd ontstaat uit poliepen, die goedaardig zijn. Dat begint heel klein, maar over de jaren heen worden de poliepen groter en worden ze kwaadaardige tumors. Dat duurt gemiddeld zo’n tien jaar. Dat betekent dat we door middel van screeningstests vaak de poliepen op tijd kunnen wegnemen. Daarom doen we dus ook het bevolkingsonderzoek.”
In Vlaanderen krijgt iedereen vanaf 50 jaar een uitnodiging voor het onderzoek in de bus. “De uitnodiging bevat een iFob-test, in de volksmond ook wel een mascaratest genoemd. Met een klein borsteltje moet je een deel van je stoelgang opvangen en doorsturen. Die staal wordt getest op de aanwezigheid van bloed”, vertelt Sprengers. “Indien de test positief is, en er dus een bepaalde hoeveelheid bloed is gevonden, nodigen wij de patiënt uit voor een coloscopie. Als de test niet afwijkend is, krijg je elke twee jaar een nieuwe test in de bus. Iedereen heeft zo’n 5 procent kans om later darmkanker te ontwikkelen.”
Mocht de test afwijkend zijn, dan wil dat nog niet zeggen dat je met een poliep zit. “In 46 procent van de afwijkende tests vinden we na de coloscopie geen poliepen terug. Dat wijst erop dat de darm misschien een beetje beschadigd is, zonder erg. Bij 50 procent vinden we poliepen terug die perfect goedaardig zijn. Die kunnen we perfect wegnemen, nog voor er zich een kanker kan ontwikkelen. Slechts bij een viertal procent vinden we echt een tumor. Dus zelfs als de test negatief blijkt, is de kans op een kwaadaardig gezwel zeer miniem”, aldus de gastro-enteroloog. “Die test is dus preventief heel belangrijk, want de poliepen die we vandaag wegnemen, zouden binnen een aantal jaar wel een serieus probleem gevormd kunnen hebben. Zo willen we de incidentie en de mortaliteit van darmkanker verminderen.”
Momenteel ligt de respons op het bevolkingsonderzoek rond de 60 procent. “Dat is al redelijk goed, maar het toont toch aan dat darmkanker nog eens in de kijker zetten geen kwaad kan”, verklaart Sprengers. “Het gaat om een kanker waarbij de mogelijkheid bestaat, in tegenstelling tot andere kankers, om voorlopers en letsels te ontdekken. Een darmkanker die op tijd vastgesteld wordt, is in 90 procent van de gevallen perfect te genezen. Zo’n bevolkingsonderzoek is ideaal om de strijd tegen darmkanker te voeren.”
Beter voorkomen dan genezen, daar gaat het dus om. Is er dan niets om in de eerste plaats het ontstaan van zulke poliepen te voorkomen ? “De juiste reden voor het ontstaan van een poliep weten we niet. Er zijn een aantal vormen van darmkanker die erfelijk zijn, maar die zijn eerder zeldzaam. Het gaat om ongeveer één op de tweehonderd vaststellingen.” Daarnaast gelden vooral de algemene gezondheidsmaatregelen. “Genoeg bewegen, gezond eten, suikervrije dranken consumeren en minder rood vlees eten. Dat zijn allemaal factoren die de kans op darmkanker verkleinen. Iemand met obesitas bijvoorbeeld heeft meer kans op darmkanker dan iemand die gezond is. Dus denken aan je gezondheid is heel belangrijk, maar dat geldt uiteraard niet alleen voor darmkanker,” besluit Sprengers.
www.stopdarmkanker.be – www.dikkedarmkanker.bevolkingsonderzoek.be
Foto’s © Gazet van Hove.