door Filip Van Laenen in ’t Pallieterke .
Beginnen we met “scenario 0”, waar we absoluut niet meer in geloven : de hongerstaking wordt vrijwillig afgebroken, waardoor de eis voor een regularisatie wegvalt en de federale regering zich kan concentreren op de problemen van de eigen bevolking : Covid-19 en de watersnood van verleden week. Het dreigement van de PS en Ecolo heeft de hongerstakers waarschijnlijk alleen maar meer moed gegeven om verder te zetten.
1 – PS en Ecolo binden in, ondanks drama
Dit is het minst waarschijnlijke scenario van de vier. Misschien nemen PS en Ecolo toch geen ontslag, zelfs als er een dode valt en er toch geen regularisatie komt. Wat tegen pleit is dat het voor PS en Ecolo tot een enorm gezichtsverlies zou leiden, met als overwinnaars Sammy Mahdi, MR, N-VA, Vlaams Belang, maar ook PTB. Dat is een heel lange rij met aartsvijanden voor PS en Ecolo, en dus onverteerbaar. Maar je weet nooit wat er nog gebeurt, inclusief een nieuwe natuurramp, waardoor de twee partijen hun gezicht kunnen redden en de hongerstaking met macht afgebroken kan worden. Onwaarschijnlijk, maar niet helemaal onmogelijk dus.
2 – PS en Ecolo voeren dreiging uit
Waarschijnlijker is dat de PS en Ecolo de daad bij het woord voegen als een van de hongerstakers overlijdt, gevolgd door Groen. Meteen is de federale regering haar meerderheid in het parlement kwijt.
Een complicatie in dit scenario is dat een ontslag van de ministers niet onmiddellijk tot een ontslag van de regering hoeft te leiden. Wat bijvoorbeeld als er vervolgens nog een hongerstaker sterft ? Anderzijds hebben de overblijvende partijen wel de handen vrijer om de hongerstaking met macht te beëindigen, al zal dat de onderhandelingen om verkiezingen te vermijden niet vergemakkelijken.
Realistischer is dat de overblijvende partijen de hongerstakers een vergunning van drie maanden geven, waardoor de zaak over het zomerreces getild wordt. Alexander De Croo kan daarbij zijn ontslag aan de koning aanbieden, die echter weigert, waarna een onderhandelingsronde leidt tot een nieuw regeringsakkoord waar toch iets zal instaan over een regularisatie.
3 – CD&V en MR gaan binnen het half uur overstag
Een klein detail in het dreigement van de PS en Ecolo : hun ministers zullen ontslag nemen “binnen het uur”. Dat geeft CD&V en MR de ruimte om binnen het half uur toch een regularisatie goed te keuren. Voor de PS en Ecolo is daarmee de buit binnen, en hoeft een ontslag dus niet meer. Voor CD&V is dit een complete ramp, want voor je het weet staan dan de uitbreiding van abortus en euthanasie op de politieke agenda. Voor MR is de ramp minder groot, want daar begint men het stilaan gewoon te worden dat Georges-Louis Bouchez regelmatig in het zand bijt.
4 – Een Belgisch compromis
Dit is het scenario dat Alexander De Croo, waarschijnlijk met de actieve hulp van Conner Rousseau, nastreeft. Eentje waarbij iedereen zijn gezicht een beetje verliest, maar toch op post kan blijven. Een regularisatie voor alle hongerstakers bijvoorbeeld, dus zowel individueel (zeggen CD&V en MR) als collectief (zeggen Groen, PS en Ecolo). Een vergunning voor maar drie maanden (zeggen CD&V en MR), maar in oktober omwille van humanitaire redenen verlengd (en dus permanent, zeggen Groen, PS en Ecolo). Vooruit kan dan zeggen dat het constructief meegezocht heeft naar een compromis, en, voor Open Vld belangrijk, Alexander De Croo blijft zitten als eerste minister. Iedereen tevreden dus, behalve misschien de Vlaamse kiezer. Maar dat laatste is natuurlijk ook een onderdeel van het concept “Belgisch compromis”.
Foto’s (c) Gazet van Hove.