door Redactie Politiek ’t Pallieterke .
In de week voor Kerstmis ging in Frankrijk bijna het licht uit. Onze media weten waarom ze het stilhouden, maar op die woensdag zette Frankrijk een nieuw record neer op de invoer van stroom, terwijl de noodcentrales die op zwaar vervuilende stookolie draaien alle zeilen moesten bijzetten om aan de vraag te kunnen beantwoorden. Ondertussen besliste de Belgische regering (niet) dat de eigen kerncentrales dicht moeten.
De situatie in Frankrijk is ernstig. Niet alleen liggen een aantal kerncentrales al een tijdje dicht omwille van onderhoud, bovendien moesten midden december ook twee van de grootste centrales onverwacht van het net gehaald worden omwille van problemen. Pikant detail : die twee centrales liggen in Chooz, in de Ardennen, net over de Belgische grens. Met elk een vermogen van 1,5 GW zijn ze allebei bijna een derde groter dan Doel 4, de grootste Belgische kerncentrale.
Onderschat niet wat de betekenis van dit voorval is. Volgens de Franse krant Le Figaro moest Frankrijk die dag een recordhoeveelheid van maar liefst 13 GW aan stroom importeren, zo ongeveer het equivalent van dertien gemiddelde kerncentrales (bijvoorbeeld Doel 4 dus). De situatie in heel West-Europa wordt onomwonden omschreven als een ware energiecrisis. En dan moet het ergste van deze winter nog komen, want dat is traditioneel de maand januari.
“De situatie in heel West-Europa wordt onomwonden omschreven als een ware energiecrisis”
Black-outs in Frankrijk ?
De Franse minister van Ecologische Transitie Barbara Pompili zag zich in ieder geval genoodzaakt de Fransen ervan te verzekeren dat er deze winter geen sprake zal zijn van black-outs, en dan weet je hoe laat het is. De Franse transmissiebeheerder RTE, die instaat voor het evenwicht tussen vraag en aanbod op het Franse stroomnet, heeft er in ieder geval voor gekozen om de publicatie van zijn vooruitzichten voor januari 2022 uit te stellen tot de laatst mogelijke datum, 30 december.
Maar op hetzelfde ogenblik beslist de Belgische federale regering – of heeft ze eigenlijk helemaal niets beslist, wie zal het zeggen ? – de Belgische kerncentrales dicht te doen tegen 2025. Daarbij maakt ze zich afhankelijk van gascentrales die nog gebouwd moeten worden en waarvan sommige zelfs nog niet eens een vergunning hebben gekregen. Regeren is vooruitzien, zegt het spreekwoord, maar soms lijkt het wel alsof ecologisch regeren vooral gebaseerd is op niet willen zien.
Maar beeld je dat toch maar even in : schakel de Belgische kerncentrales allemaal uit, plan wat onderhoud in een paar Franse centrales, haal opnieuw onverwacht de twee centrales van Chooz van het net en laat het dan bovendien nog eens bewolkt, windstil en koud zijn in ons land. Is er iemand die denkt dat de gascentrales van Tinne Van der Straeten dan niet op volle toeren CO2 in de atmosfeer zullen moeten spuien ? Of is er iemand die denkt dat Frankrijk dan met een goed hart een paar van die gigawatts uit Duitsland naar België zal laten vloeien – voor een zacht prijsje – om de industrie in de Antwerpse haven te ontzien ?
“Is er iemand die denkt dat Frankrijk met een goed hart een paar gigawatts uit Duitsland naar België zal laten vloeien ?”
Technocratisch of dogmatisch ?
Ondertussen worden we niet alleen door onze eigen politici, maar ook door onze eigen media bedrogen waar we bijstaan. De pers stelt het graag voor alsof Tinne Van der Straeten het dossier technocratisch behandelt. Daar klopt natuurlijk geen snars van, want zelden werd het departement zo dogmatisch beheerd als nu. Verwachten dat een groene minister het alternatief van het openhouden van twee kerncentrales objectief zou laten bestuderen, is al even naïef als denken dat Filip Dewinter als minister of staatssecretaris voor Asiel en Migratie een opengrenzenbeleid ernstig zou laten onderzoeken als een alternatief voor een sluiting van de grenzen.
Bovendien laat de pers toe dat groene politici grossieren in allerlei praatjes die kant nog wal raken. Hoe een gascentrale de CO2-uitstoot zal doen verminderen, is er zo eentje, en een andere dat gascentrales die volgens een onderzoek van de VRT vaker stilliggen dan kerncentrales toch bedrijfszekerder zijn. Het is de lezer misschien al opgevallen dat de ‘fact checks’ tegenwoordig uit de mode zijn in de pers. Dat ze zo ongeveer gelijktijdig verdwenen met het aantreden van de Vivaldi-regering zal wel toeval zijn.
Non-beleid van Vivaldi
Wie aanschouwt hoe Vivaldi het dossier van de kernuitstap behandelt, kan het oude Weense spreekwoord ‘de toestand is hopeloos, maar niet ernstig’ maar moeilijk van zich afslaan. Hopeloos, omdat de regering zich maar niet los kan rukken uit het groene dogmatisme dat alle kerncentrales dicht wil. Hopeloos ook, omdat eerste minister Alexander De Croo nog liever de Vlaamse industrie opoffert dan de groenen tot rede te dwingen. Alleen het postje is voor hem van belang om tegen 2024 een internationale functie te kunnen bemachtigen. En als het even kan, regelt hij het zo dat hij de benoeming kan verzilveren vóór de volgende verkiezingen, zodat hij zich van het verdict van de kiezer niets meer hoeft aan te trekken.
Maar tegelijkertijd valt de situatie ook echt niet meer ernstig te nemen. Alexander De Croo trok het dossier naar zich toe om uiteindelijk tot een akkoord te komen dat door iedereen anders uitgelegd werd, en waarbij je je uiteindelijk zelfs kan afvragen of er wel helemaal iets beslist werd. Blijkbaar was dat nog het meest haalbare voor deze regering in zo’n levensbelangrijk dossier : de tijd gewoon laten tikken om opties uit te sluiten. Ondertussen zal Georges-Louis Bouchez nog maar eens drie maanden kunnen beweren dat twee kerncentrales toch nog open kunnen blijven. Keffen doet hij wel, maar echt bijten blijkbaar nooit.
