door Julien Borremans in ’t Pallieterke .
Op vraag van sommige sectoren en ook om meer buitenlandse studenten aan te trekken, willen de Vlaamse universiteiten de opleiding burgerlijk ingenieur in het Engels aanbieden. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts gaat op deze vraag niet in. “Ik wil meer aandacht voor het Nederlands : van de kleuterschool tot de universiteit”, laat hij weten. Minister Weyts krijgt daarvoor steun van professor Bruno De Wever. Hij wijst erop dat er zich in Nederland op het hoogste politieke niveau een taalstrijd aan het afspelen is.
De Vlaamse universiteiten zijn vragende partij om de opleiding burgerlijk ingenieur in het Engels aan te bieden. De huidige regelgeving schrijft voor dat voor elke Engelstalige master een Nederlandstalig equivalent moet worden voorzien. Volgens de universiteiten stuit dit niet enkel op praktische problemen, maar valt de financiële kost daarvan duur uit.
Bovendien is de toekomst van deze opleiding Engelstalig, menen de universiteiten. Daarmee kunnen de universiteiten ook meer buitenlandse studenten aantrekken. De universiteiten wijzen ook op de internationalisering van het onderwijslandschap en de prominente rol van het Engels daarin, maar ook op de krapte op de arbeidsmarkt. Het aantrekken van buitenlands talent kan deze leemte opvullen. Ook Voka en essenscia, de sectorfederatie van de chemie- en farmasector, zijn vragende partij.
Taal- en sociale kloof
Sinds de jaren negentig hebben onze noorderburen doelbewust buitenlandse studenten aangetrokken. “De gevolgen zijn dramatisch”, zegt Kris Versluys – hoogleraar Engels aan de UGent – aan De Standaard. In de meeste Nederlandse universiteiten wordt er nog amper in het Nederlands gedoceerd. In Nederland wordt bijna driekwart van de masters in het Engels aangeboden. In Vlaanderen is dit een kwart.
Als we de Vlaamse rectoren hun zin laten doen, dan wordt er in Vlaanderen geen Nederlandstalige opleiding burgerlijk ingenieur meer aangeboden. Ben Weyts wijst erop dat de Vlaamse studenten “recht op een kwaliteitsvolle Nederlandstalige opleiding” hebben. “Het academisch aanbod moet toegankelijk en democratisch blijven. We moeten ook vermijden dat er een taalkloof ontstaat tussen bijvoorbeeld universitair geschoolde ingenieurs met enkel nog Engelstalig jargon en praktijkgeschoolde stielmannen en -vrouwen waarmee ze misschien moeten samenwerken en die hun leerplichtonderwijs in het Nederlands genoten hebben”, besluit de minister. De meerderheid van de studenten kiest nog steeds voor een Nederlandstalige opleiding.
De Vlaamse regering vreest terecht dat de slinger wel eens zou kunnen doorslaan. In het verleden werden verschillende aanvragen om andere opleidingen aan hogescholen en universiteiten in het Engels aan te bieden, geweigerd. Bovendien gaan ook in het secundair onderwijs steeds meer stemmen op om twee- of drietalig onderwijs aan te bieden. Honderd jaar geleden kreeg Vlaanderen zijn eerste volwaardige Nederlandstalige universiteit. We moeten blijven inzetten op het Nederlands als kwaliteitsvolle taal, maar ook als bindende factor in een steeds meer multiculturele omgeving. Het Nederlands is ‘de maïzena van onze samenleving’.
“Zucht naar internationalisering”
Bruno De Wever wijst erop dat er zich in Nederland op het hoogste politieke niveau een taalstrijd aan het afspelen is. “Dat heeft alles te maken met de ongebreidelde verengelsing van het hoger onderwijs aldaar.” De Wever wijst ook op een sociale kloof : de verengelsing bemoeilijkt de doorstroom van sociaal zwakkeren naar het hoger onderwijs. In Nederland verwijst men naar Vlaanderen om het Nederlands als onderwijstaal opnieuw tot regel te maken, terwijl in Vlaanderen steeds meer stemmen opgaan om meertalig onderwijs in te voeren. “De Nederlandse ervaring van de afgelopen jaren leert dat als je niet reguleert de verengelsing vrij spel heeft”, schrijft Bruno De Wever in De Standaard.
Bovendien is het slecht gesteld met de kennis van het Nederlands in het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat een significant deel van de leerlingen in het tweede jaar secundair de eindtermen van de basisgeletterdheid niet haalt. Deze leerlingen lezen zo slecht dat ze een eenvoudige mail niet begrijpen. “De verengelsing roept terecht weerstand op : voor je het weet zijn we een generatie kwijt”, schreef Paul Scheffer vier jaar geleden reeds in NRC Handelsblad. Volgens Scheffer is het nodig dat de politiek grenzen trekt. Door “hun zucht naar internationalisering” hebben de universiteiten het algemeen belang uit het oog verloren. Het lerarentekort, de laaggeletterdheid en de verengelsing hebben volgens Paul Scheffer één ding gemeen en dat is “een algehele verwaarlozing van ons onderwijs”. Vlaanderen kan een nieuwe taalstrijd missen als kiespijn.
foto’s (c) Gazet van Hove.