door Drieu Godefridi in ’t Pallieterke .
Er bestaat een algemene academische consensus dat rechtse mensen gemiddeld gelukkiger zijn dan linkse, of, om het met de woorden van onze Amerikaanse vrienden te zeggen : “Conservatives are happier than liberals”. Onlangs is in de Verenigde Staten een nieuwe studie gepubliceerd waaruit blijkt dat jonge linkse mensen (‘liberals’) beduidend minder gelukkig zijn dan jonge Republikeinse aanhangers.
Laten we de semantische moeilijkheid uit de weg ruimen : met ‘liberal’ bedoelen we in Amerikaans Engels tegenwoordig ‘links’, en zelfs radicaal-links (centrumlinks wordt gewoon aangeduid met de partijpolitieke term Democraat). Deze minder gelukkige ‘liberals’ zijn dus het equivalent van onze ecologisten van Groen en de communisten van PVDA.
Verschillende factoren worden aangehaald om dat verschil in geluk te verklaren, waaronder het feit dat rechts het bestaan van ongelijkheden minder als lijden ervaart. Terwijl voor linkse mensen het bestaan van reële ongelijkheden synoniem is met lijden, een lijden dat, laten we zeggen, metafysisch, principieel en zonder remissie is. Ook wordt gesteld dat ‘conservatieven’ beter in staat zijn tot positieve aanpassing en dat hun geestelijke gezondheid in het algemeen beter is.
Echte ongelijkheden zijn inherent aan elke menselijke samenleving
Ideologische ontoereikendheid van de werkelijkheid
Die verklaring van het verband met ongelijkheid lijkt in grote lijnen juist, maar is onvoldoende. Echte ongelijkheden zijn immers inherent aan elke menselijke samenleving. Hoe kunnen we dan verklaren dat linkse jongeren ongelukkiger zijn dan ouderen ? Het lijkt erop dat de bepalende factor is wat ik de ideologische ontoereikendheid van de werkelijkheid zou willen noemen.
We worden allemaal gedreven door een wereldbeeld, een ‘Weltanschauung’. Ideeën, idealen. Waarden. Rechtse mensen hechten waarde aan familiebanden, voldoening door werk, een vorm van bevrediging in het geloof of tenminste een niet-relativistische opvatting van de moraal. Zij zouden graag minder belastingen betalen of het juk van verstikkende regelgeving van zich afschudden. Maar zij weten zich een weg te banen naar een vorm van bestaan die, zij het op afstand, in contact blijft met hun aspiraties.
Een ideologie hervormt zichzelf nooit, ze stort neer op de grenzen van de werkelijkheid
Ideaal buiten bereik voor links
Aan de linkerzijde ligt dat anders. De extremistische drift van hedendaags westers links is zo sterk dat hun ideaal nu buiten bereik is. Als de tegenstrijdigheden waarmee dit ideaal is omgeven het niet eenvoudigweg en letterlijk ondenkbaar maken.
De grote droom van de ecologen, bijvoorbeeld, is een mensheid gereduceerd tot een paar miljoen individuen (Hans Jonas, Paul R. Ehrlich), om ‘Gaia’ te behouden. Wat doen we met de 7 miljard overtollige mensen ? ‘De-growth’, ja, maar wie laten we als eerste sterven ? Als de mens zichzelf een doel stelt, wil hij per definitie dichter bij dat doel komen. Het doel, de ultieme horizon van hedendaags links, is zo ongerealiseerd dat het onmogelijk is om zelfs maar rationeel in die richting te bewegen.
Ideologische dissociatie
In principe denk ik niet dat links of rechts zijn iemand veroordeelt tot meer of minder gelukkig zijn. Of men rechts of links is, afhankelijk van het tijdperk, lijkt mij dat de beslissende factor ideologische dissociatie is. Wanneer men zich een ideaal stelt dat onbereikbaar is, in deze of een andere wereld, of wanneer men dit ideaal slechts kan benaderen door een groot bloedbad dat men niet wenst, dan hoeft men geen genie te zijn om zich voor te stellen dat dit ‘kwaad zijn op de wereld’geen geluk of tevredenheid belooft. Behalve in de bestraffing, hoe symbolisch ook, van hen die gelukkiger zijn dan zichzelf.
De cultuur van het slachtofferschap lijkt een van de symptomen te zijn van de ideologische radicalisering van hedendaags links, en de ontkoppeling daarvan van de werkelijkheid. Volgens hedendaags links is men een slachtoffer door het loutere feit van zijn bestaan, ongeacht wat men doet of wordt aangedaan. Zo verschijnt de zwarte Amerikaan volgens de ‘Critical Race Theory’ als slachtoffer van een rechtssysteem dat ook in 2023 in al zijn categorieën en voorstellingen ‘white supremacist’ blijft. Dit geldt ongeacht zijn sociale status en prestaties. Zelfs als hij arts, kunstenaar, politicus of atleet op het hoogste niveau is. Deze terugkeer naar essentialisme, in zijn meest naïeve en hatelijke versie, zet individuen vast in hun wezen.
Volgens het wokisme is elk onrecht – gedefinieerd als echte ongelijkheid, ongeacht het motief, alleen het resultaat telt – op zichzelf ondraaglijk. Maar dan is het natuurlijk het concept zelf van de menselijke samenleving dat ondraaglijk wordt, omdat ongelijkheid daarin besloten ligt. Zo waar als het is dat Paul 1,90 cm lang is, Jeroen 1,70 cm, dat Pauls IQ 100 is, dat van Jeroen 120, dat Pauls familie rijk is, die van Jeroen bescheidener, dat Paul zwakzinnig is, terwijl Jeroen sterkzinnig is, dat Paul getrouwd is met een formidabele schoonheid, terwijl Jeroen nog single is, enzovoort. Ook al kan men in sommige opzichten in de buurt komen, de waarheid is dat echte gelijkheid ondenkbaar is.
Het ultieme doel van hedendaags links is zo ongerealiseerd dat het onmogelijk is om zelfs maar rationeel in zijn richting te bewegen
Geen remedie
Is er een remedie voor de steeds meer doordringende en belastende, zo niet bedreigende, malaise van links ? Ik denk het niet. Je vraagt niet aan mensen die zo diep in de extremistische ideologische radicalisering zitten als bijvoorbeeld Karel Verhoeven van De Standaard, of Tinne Van der Straeten van Groen, om zich te matigen. Het idee alleen al is een belediging voor hen. “The planet is burning, en u beveelt matiging aan ? How dare you !” Buiten een bepaalde mate van radicalisme, hervormt een ideologie zichzelf nooit. Het stort neer op de grenzen van de werkelijkheid. Met het hedendaagse ecologisme en wokisme, twee totalitaire dromen, zal hetzelfde gebeuren als met het communisme en het nationaalsocialisme. Maar hoeveel schade, en hoeveel lijden, is er intussen aangericht ?
Laat dat alles je in elk geval niet tegenhouden om het beste van je dag te maken !
foto’s (c) Gazet van Hove.