COLUMN – door Mattias Desmet – www.doorbraak.be .
Conner Rousseau en zijn partij Vooruit willen uw kind verplicht naar de kleuterklas en naar de crèche sturen. Er zijn nog politici die aan de kinderen denken. En de logica is sluitend : de eerste zes jaren van het leven zijn bepalend. Dat kan niet aan de ouders worden overgelaten. De staat moet zijn verantwoordelijkheid nemen en geld vrijmaken. Een paar miljard volstaan om de klus te klaren.
Even terzijde : niemand weet van waar dat geld moet komen. Maar als het nodig is, kan er wel wat bijgedrukt worden. Dat is eigenlijk een manier om de bevolking nog wat meer belastingen te doen betalen zonder dat ze het doorheeft. De burger betaalt tegenwoordig ‘amper’ 53 procent belastingen. Een beetje meer loyaliteit ten aanzien van de staat mag wel. Bovendien is het voor zijn eigen goed, en dat van zijn nakomelingen. De burger beseft niet genoeg hoe belangrijk het is dat zijn kinderen goed opgevoed worden. Net zoals hij niet beseft dat hij dat zelf eigenlijk niet kan, en de staat dat in zijn plaats moet doen.
Digitaal
En als de inflatie leidt tot het ineenstorten van het financiële systeem, dan heeft men al een oplossing klaar : de introductie van de CBDC (de digitale munt van de centrale banken, red.). Die zal gekoppeld worden aan het digitale paspoort en een social creditsysteem. Op die manier zal de staat niet alleen uw kind maar ook uzelf netjes opvoeden, volgens een systeem van straffen en belonen dat Pavlov bij honden heeft uitgetest.
Ik meld hier in de kantlijn dat Pavlov besloot dat zijn ganse systeem van straffen en belonen eigenlijk alleen maar werkte als men het karakter van de individuele hond kent. Iedere hond reageert uiteindelijk toch op zijn eigen manier op dat straffen en belonen. We kunnen ons afvragen of de staat in zijn staatsopvoeding ook rekening zal houden met het individuele karakter van de kind-puppies in de crèches. Die kans is klein. Rousseau meent dat elk kind gelijke kansen en dus een gelijke opvoeding moet krijgen. Of het daar nu wel bij vaart of niet.
Kwaliteit van de opvoeding
De staat moet de kwaliteit van de opvoeding garanderen en zal die dus ook moeten controleren en evalueren. Net zomin als hij ouders kan vertrouwen in het gewichtige proces van het opvoeden, kan hij de uitbaters van crèches vertrouwen. Die zullen dus aan strikte protocollen moeten onderworpen worden, zoals dat een goede bureaucratie betaamt. En die protocollen zullen ontworpen worden door experten die in wetenschappelijk onderzoek hebben vastgesteld welke conditioneringstechnieken tot de best aangepaste kleine ‘Nieuwe Burger’ leiden.
Tijdens de coronacrisis hebben die experten – niet dezelfde natuurlijk, want er zijn experten voor elk onderdeel van uw private leven – ook al eens uw gezondheid en die van uw kinderen in handen genomen. Net zoals je nu niet weet hoe je kind moet opgevoed worden, wist je toen ook niet hoe je voor je eigen gezondheid en die van je kinderen moest zorgen. Er werd toen aangedrongen om jezelf en je kind te laten vaccineren, vooral om oma en opa niet meer te kunnen besmetten. Hier en daar klonken zeldzame kritische wetenschappers die opperden dat een vaccin geen besmettingen kon verhinderen, onder andere omdat coronavirussen snel muteren. Naar zo’n onzin luisterde men niet – van Twitter gooien en van hun job beroven.
Tweederangsburgers
En de mensen die weigerden om zich te laten vaccineren, werden radicaal als tweederangsburgers behandeld. Ze mochten niet meer op terrasjes zitten en in sommige landen zelfs niet meer het openbaar vervoer nemen. De Franse president Macron meende zelfs dat hun leven tot een hel moest gemaakt worden. Totalitaire leiders zijn zo zeker dat hun logica de enige juiste is en uiteindelijk tot het ‘Grote Paradijs’ zal leiden, dat ze in het navolgen van die logica ook alle normale principes van menselijkheid overboord gooien.
Helaas sloeg de totalitaire logica net zoals vroeger ook deze keer op niets. De grote hoede van de Amerikaanse volksgezondheid, Anthony Fauci, zegt nu na de feiten zo ongeveer hetzelfde als de kritische stemmen – dat het virus te snel muteert om een vaccin te ontwikkelen dat duurzaam tegen besmetting beschermt. De experts noemen dat voortschrijdend inzicht. En dat amper op één jaar tijd. Het inzicht schrijdt heel snel dezer dagen. Bijna zo snel als de aandelenkoers van Pfizer tijdens datzelfde jaar.
Inzicht
De kans is dus groot dat het inzicht van de opvoedingsexperten ook nog wel wat voortschrijdend is. Als ouders merken dat hun kleine Nieuwe Burger door zijn staatsopvoeding toch niet zo gelukkig en perfect is als het protocol beloofd had, zal hun enige troost zijn dat ze met het gewillig afstaan van hun kind aan de staat hebben bijgedragen tot het voortschrijden van de Grote Wetenschap.
Het probleem van dit soort ‘wetenschap’ zit hem erin dat ze miskent dat opvoeding en gezondheid allebei fenomenen zijn die in de eerste plaats over de eigenheid van de mens gaan, over zijn unieke kenmerken als subject. De literatuur over placebo en nocebo effecten zou op zich al moeten volstaan om elke twijfel weg te nemen : de subjectieve appreciatie van een behandeling is bepalend voor haar therapeutische effecten. Op dezelfde manier is de kern van een goede opvoeding gericht op de eigenheid van het kind. De opvoeder moet het kind in zijn singulariteit zien – hij moet het graag zien in zijn verschillend zijn van alle andere kinderen. Als die liefde ontbreekt, verwordt opvoeding tot indoctrinatie.
Mislukking
Een protocollaire opvoeding mislukt onvermijdelijk. Al zullen de Grote Opvoedingsexperten hun mislukking wellicht op een andere manier verklaren. Ze zullen opmerken dat de fout uiteindelijk toch nog bij u ligt. De Grote Staatsopvoeding zou eigenlijk nóg vroeger moeten beginnen, liefst al in de bottling room van Huxley.
In een volledig ontwikkelde bureaucratie is er niemand meer met wie men kan discussiëren
Maar mocht de liefde voor je kind je toch de moed geven om de staat ter verantwoording te roepen, dan zal je merken dat je nergens terecht kan. Hannah Arendt liet het vijftig jaar geleden al optekenen omtrent bureaucratieën : ‘In een volledig ontwikkelde bureaucratie is er niemand meer met wie men kan discussiëren, bij wie men zijn ontevredenheid kan uiten, op wie men druk kan zetten. Bureaucratie is een vorm van bestuur waar iedereen verstoken is van politieke vrijheid, van de macht om iets te doen ; maar het regeren van Niemand betekent niet dat er niet geregeerd wordt ; waar iedereen even machteloos is, hebben we een tirannie zonder tiran.’
Het is maar om te zeggen : ik zou oppassen met het idee van een Ideale Staatsopvoeding. Het kan zijn dat de staat kinderen soms tegen hun ouders moet beschermen, maar soms moeten ouders hun kinderen ook tegen de staat beschermen.
MATTIAS DESMET
Mattias Desmet is professor klinische psychology aan de Universiteit Gent. Hij werk ook als psychotherapeut in privépraktijk. Desmet is auteur van verschillende boeken, waaronder de internationale bestseller De psychologie van totalitarisme. Sedert het begin van de coronacrisis in 2020 verwierf hij internationale bekendheid met zijn theorie over massavorming. Hij werd uitgenodigd in talloze internationale podcasts en talkshows, waaronder Tucker Carlson Today.
foto’s (c) Gazet van Hove.