Officiële opening met inhuldiging tentoonstelling “Antwerpse Forten 1914-1918” om 10.15u. in Fort IV Mortsel
Op zondag 15 mei presenteert de provincie Antwerpen voor de 8ste maal de Fortengordel. Onder het motto “Herover de forten” openen 22 forten in de provincie hun poorten voor iedere geïnteresseerde wandelaar of fietser. Kom erbij- en laat je in deze machtige bolwerken verrassen door het boeiende verleden en tal van verrassende activiteiten.
De provincie Antwerpen nodigt je uit om de start van dit evenement mee te maken. In de Zomerbar van Fort IV Mortsel heet men je welkom en stelt men de hoogtepunten van het programma aan je voor. De eerste fietsers vertrekken nadien naar hun favoriete forten. Aansluitend wordt de bijzondere tentoonstelling ‘Antwerpse Forten 1914-1918’ officieel geopend. Deze erfgoedtentoonstelling, i.s.m. het Simon Stevin Vlaams Vestingbouwkundig Centrum, kreeg een nieuw jasje en wordt in het Hoofdfrontgebouw gepresenteerd. De aanwezige gidsen geven een korte exclusieve rondleiding : na deze dag zal de tentoonstelling in permanente bruikleen in Fort IV resideren en na reservatie in groep te bezoeken zijn.
Na je bezoekje aan Fort IV Mortsel kan je met de fietsbrochure ‘Herover de forten’, fietsen door de groene rand rond Antwerpen zoals op de Brialmontroute of je verplaatsen naar één van de andere fortroutes.
Kunstliefhebbers komen op deze Fortengordel ook aan hun trekken. De provincie werkt in samenspraak met Orfeo Producties een heus kunstproject Fort Art uit. De bekende Brusselse kunstenaar Jan De Cock neemt de leiding van dit project op zich. Hij liet hiervoor een gelegenheidskrant drukken op 12.000 exemplaren waarin alle aanwezige kunstvormen en werken worden besproken.
Toespraak gedeputeerde Luk Lemmens, Fort V Edegem
“Geachte schepen, geachte heer De Cock, geachte genodigden,
Beste dames en heren van de pers,
– Welkom op de voorstelling van de 8ste uitgave van de Fortengordel van de provincie Antwerpen.
– Na 8 uitgaven kun je toch al spreken van een traditie en we hebben de voorbije jaren steeds minstens 6.000 enthousiaste fietsers mogen verwelkomen.
– De Fortengordel kan rekenen op een trouw publiek van jonge en minder jonge enthousiastelingen, maar overtuigt elk jaar ook nieuwe fietsers die kennis willen maken met het fortenerfgoed in onze provincie.
– De Fortengordel is met andere woorden een succesformule, maar we rusten niet op onze lauweren en we zorgen ervoor dat we elk jaar iets nieuws in de aanbieding hebben.
– Zo hadden we in 2014 de grote Wereldoorlog I-markt in Mortsel Fort 4 waar heel wat verenigingen hun herdenkingsprogramma konden voorstellen.
– Vorig jaar hadden we onze eerste gratis uitgave, goed voor 7.000 deelnemers en lanceerden we de nieuwe Brialmontroute die alle forten uit de Brialmontgordel met elkaar verbindt.
– Dit jaar nemen er 22 forten deel, méér forten dan ooit tevoren. De nieuwkomers zijn de forten van Walem, Koningshooikt en ’s Gravenwezel.
– Het zijn drie heel interessante forten, omdat ze normaal moeilijk toegankelijk zijn voor het publiek en geode voorbeelden zijn van de diverse hedendaagse invullingen van de forten in onze provincie.
– Zo zijn er in het fort van ’s Gravenwezel lokale verenigingen die gebruik kunnen maken van lokalen van meer dan 100 jaar oud.
– In Walem opent Natuurpunt uitzonderlijk de deuren voor geleide bezoeken in dit stukje beschermd natuurgebied en in Koningshooikt kan je kennismaken met een privaat fort waar je onder andere kan gaan paintballen, maar waar ook plaats is voor vleermuizen.
– Dat deze drie forten mee aansluiten bij de Fortengordel, is er een mooi bewijs van dat de eigenaars en de beheerders van de forten in onze provincie de Fortengordel waarderen en dat er veel enthousiasme is om jong en oud kennis te laten maken met dit unieke historische erfgoed.
– Tekenend is ook dat de deelnemende forten nooit afhaken : er doen integendeel elk jaar méér forten mee. Het is voor ons een teken dat iedereen dit initiatief naar waarde weet te schatten.
– Dankzij de enthousiaste medewerking van de vele forten slagen we ook in onze opzet : jong en oud op een aangename manier in contact te brengen met de enorme schat aan uniek militair erfgoed in onze provincie en de vele mensen die zich inzetten om dit erfgoed levend te houden.
– Exact 100 jaar na ’14-’18 is dit een laagdrempelige manier om onze jeugd het verhaal van de eerste wereldoorlog te vertellen, de rol van de Antwerpse fortengordels en het belang van de vredesboodschap – die zoals is gebleken, helaas nog steeds brandend actueel is.
– De forten symboliseren echter ook de transitie van een militair verhaal naar een verhaal van vrede. Het militaire erfgoed doet vandaag de dag dienst als natuurgebied, museum, jeugdhuis of cultureel centrum.
Al deze verschillende functies kan je op 15 mei komen ontdekken, sta mij toe dat ik een kleine greep uit het aanbod aan u voorstel :
– Uiteraard zijn er vijf verschillende fietsroutes langsheen de forten, dus voor fietsers is er in ieder geval keuze genoeg.
– Fijnproevers raad ik een bezoek aan de forten van Kessel, Breendonk en Mortsel aan, waar lokale streekproducten worden voorgesteld aan wie zin heeft in iets lekkers. Voor unieke fortbieren kan je terecht in Duffel, Liezele en Wommelgem.
– Voor muziek kan je terecht in het Fort Liefkenshoek, sowieso een aanrader, het fort van Stabroek, Hoboken en in ’s Gravenwezel.
– Wie meer wil leren over de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog kan terecht in 15 forten voor een historisch bezoek met een gids. Ik wil ook het Fort 4 van Mortsel aanstippen dat vanaf 15 mei een prachtige tentoonstelling over de Antwerpse forten huisvest.
– Wie op zoek is naar een actieve dag met kinderen kan terecht in Kessel voor een avonturentocht en in Hoboken op een touwenparcours. In Oelegem kan je mee van het fort afdalen met Monumentenwacht.
– Er zijn ook nog activiteiten voor wandelaars en natuurspotters en vele anderen, maar het is letterlijk te veel om op te noemen.
– Het volledige programma vind je vandaag bij Gazet van Antwerpen en natuurlijk bij de forten zelf.
Er is nog één doelgroep die ik niet heb vermeld en dat zijn natuurlijk de kunstliefhebbers. Voor het derde jaar op rij werkt de provincie Antwerpen samen met Orfeo Productions voor het kunstproject Fort Art. Hierbij wordt kunst tentoongesteld in de unieke context van de forten, met prachtige resultaten.
We zijn heel trots dat dit jaar niemand minder dan Jan De Cock de artistieke leiding van Fort Art voor zijn rekening heeft genomen. Het is een bijkomende, unieke troef voor deze rijk gevulde fortengordel.”
Volledig programma Fortengordel en info evenement : www.heroverdeforten.be
Overzicht aanbod van de diverse forten met werking gedurende ganse jaar : www.fortengordels.be .
Foto’s © Gazet van Hove.